Datum: 25-02-2025

Re-professionaliseren: ingegeven door voortschrijdende technologie

Collega Elsbeth Reitsma eindigde haar blog van 10 februari met de conclusie dat men niet vroeg genoeg kan beginnen met de nodige re-professionaliseringsprocessen, wil men de strategische opgaven in de zorg kunnen realiseren. Eén van de factoren waar ik zelf mee te maken heb en waarvan ik verwacht dat deze medisch professionals zullen doen moeten re-professionaliseren, is de snel voortschrijdende technologie.

Opgeleid als apotheker weet ik als geen ander hoeveel we in de zorg symptomatisch behandelen en maar in enkele gevallen een ziekte curatief kunnen benaderen. Sommige operatieve ingrepen benaderen het curatieve, en eradicatieschema’s zijn succesvol gebleken bij infectieziekten, maar systemische behandelingen zijn nu toch vaak gericht op het bestrijden van symptomen om zo de kwaliteit van leven van patiënten te verbeteren. Zeker ook niet onbelangrijk.

In mijn opdrachten ben ik nu betrokken bij een aantal gentherapieën; kort gezegd, een correctie van het ziekte veroorzakende gen. Fantastische technologieën, waarbij we ‘en passant’ soms ook virussen gebruiken om het juiste gen in te verpakken en afleveren. Eenmaal behandeld, en dan bedoel ik ook eenmaal behandeld, wordt het defecte gen gerepareerd en is de ziekte er niet meer. Curatief. Baanbrekend.

In mijn opdrachten is vaak de vraag hoe de bekostiging en financiering bij een aandoening waarvoor een gentherapie wordt ontwikkeld in elkaar zit, en hoe de financien wijzigen als de gentherapie zal worden ingezet. Maar steeds komt daarbij ook boven water dat het behandelpad voor de patiënt verandert, en dat dit dieper gaat dan alleen de behandeling (ook identiteit: van ‘langdurig ziek’ naar ‘gezond’). Zo ook verandert de rol van de medisch specialist als professional. Als het écht werkt; hoe vaak moet ik mijn patiënt dan nog terugzien? Wat moet ik nog doen voor mijn patiënt? Als er zich toch een probleem voordoet met de therapie, is dat dan ook onomkeerbaar? Welk gesprek voer ik met nieuwe patiënten nu ze niet meer ‘ongeneeslijk’ blijken? En hoe zeker weet ik dat? Enz. Enz.

 

 

Niet alleen gentherapieën zullen de positie van de medisch specialist als professional drastisch veranderen. Ook de komst van nieuwe generaties robotica dient zich aan, sommige daarvan zijn spectaculair te noemen. Wordt de chirurg samen met een robot een superchirurg? Wordt het een hulpmiddel, een symbiose, of een afhankelijkheid?

Intelligentie krijgt een ander karakter, ook in de zorg. Diagnostiek door AI? Het gebeurt al. Als je denkt dat de mens het altijd beter zal doen, denk nog eens. Een AI stapt niet met het verkeerde been uit bed, raakt niet afgeleid, raakt niet vermoeid. Zijn we in staat om ons door deze nieuwe - aanvullende – intelligentie te laten helpen?

Re-professionaliseren gebeurt voortdurend. Door degenen die willen, en door degenen die moeten. Als je het wilt, ben je eerder.