20.000 fouten in verpleeghuizen; ik voorspel een rel
Datum: 14-12-2007
20.000 fouten in verpleeghuizen; ik voorspel een rel
Vanmorgen kopte de Volkskrant op de voorpagina dat er per jaar 20.000 fouten in verpleeghuizen zijn. De Volkskrant baseert die conclusie op cijfers uit 2005, die verpleeghuizen aan de IGZ hebben gegeven. Op basis van de Wet Openbaarheid van Bestuur (WOB) heeft de krant via de rechter afgedwongen die gegevens van de IGZ te krijgen. Op zich is dat al raar. Een verpleeghuis geeft informatie aan de IGZ en die wordt gedwongen de informatie openbaar te maken. Het verpleeghuis valt niet onder de WOB. Kon het verpleeghuis weten dat door hem verstrekte informatie op die manier openbaar gemaakt kan worden. En als dat zo is, mag het verpleeghuis dan volgende keer weigeren die informatie aan de IGZ te geven, omdat zo interne bedrijfsinformatie op straat komt te liggen?
Dat is vraag een. Vraag twee is wat de waarde van de informatie is. De IGZ heeft een actief beleid in het publiceren van slechte cijfers over zorginstellingen met aanbevelingen (opdrachten) voor verbetering. Dat de IGZ deze cijfers niet gepubliceerd heeft zegt natuurlijk iets. De IGZ is waarschijnlijk niet zo zeker over de conclusies als de Volkskrant dat is. Dat blijkt uit de bovenkop in de VK, waar staat dat de inspectie geen informatie heeft over de ernst van de ‘vergissingen’(en dus niet ‘fouten’). De kwaliteit van de conclusies van de Volkskrant is dus zeer discutabel.
Dat is niet waar ik het over wil hebben. Ik wil kijken naar het vervolg. Terwijl ik het artikel zit te lezen meldt het ANP nieuws zonder enige nuancering Het getal van 20.000 fouten.
Dat is het begin van een volgens mij voorspelbare rel. Morgen staat het in alle kranten. Overmorgen komt het in Nova. Aanstaande dinsdag gebruikt een Kamerlid uit de oppositie het laatste mondelinge vragenuurtje voor het kerstreces om staatssecretaris Bussemaker indringende vragen te stellen. Ik sluit zelf niet uit dat er om een spoeddebat wordt gevraagd. Bussemaker zal zeggen dat haar op dit moment de nodige informatie ontbreekt en toezeggen dat de IGZ een onderzoek doet. Dat onderzoek levert op dat er meer criteria nodig zijn voor toezicht op de verpleeghuizen en dat de inspectie meer mankracht nodig heeft om streng te controleren. De Kamer vraagt om regelmatige rapportage. De IGZ geeft de verpleeghuizen instructie om nog meer gegevens aan te leveren.
Op de werkvloer ontstaat angst en weerstand. De bereidheid om incidenten te melden neemt af. Er komen interne protocollen over wat wel en niet melden. Over twee jaar kan de IGZ melden dat het aantal gemelde fouten is afgenomen tot 16.000. Het publieke probleem is adequaat opgelost. Dat de afname niet het gevolg is van verbetering van de zorg, maar van minder meldingen van onschuldige incidenten, interesseert niemand.
Dat we vlak voor kerstmis de bewoners van verpleeghuizen en hun familie op basis van onduidelijke en slecht interpreteerbare informatie de stuipen op het lijf jagen is al helemaal niet van belang. Er zijn alleen maar winnaars. De Volkskrant heeft een primeur, het Kamerlid heeft zijn of haar publiciteit, de staatssecretaris toont daadkracht, de IGZ bevestigt haar rol.
Op naar het volgende schandaal in de zorg.
Gaat het dan zo goed in de zorg? Nee natuurlijk niet. Op het gebied van ‘Middelen en Maatregelen’ volgens de BOPZ (vastbinden volgens de Volkskrant) en op het gebied van medicijnverstrekking kan nog veel verbeterd worden. Beide onderwerpen zijn een voortdurende bron van zorg voor de leiding van verpleeghuizen. Het scheppen van een open cultuur om missers te melden is daarbij van groot belang. Zie het voorbeeld van de Lisidunahof in Leusden, waarover de Volkskrant schrijft.
Dit soort publicaties draagt op zijn zachtst gezegd niet bij aan de mogelijkheden een cultuur te scheppen, waarin professionals kritisch zijn op hun werk en fouten durven te melden.