VOC & Governance 6 Slotbeschouwing

Datum: 17-12-2020

VOC & Governance 6 Slotbeschouwing

In zes blogs heb ik de overeenkomsten tussen de governance van de Verenigde Oost-Indische Compagnie (VOC) en de huidige situatie rond governance verkend. Er blijken veel overeenkomsten te zijn, ook al zijn de benamingen en regels nu anders. Kern van het eeuwenoude governance probleem is de mentaliteit en het gedrag van mensen, die met macht bekleed zijn. Ze streven ernaar die macht te behouden of uit te breiden en door te geven aan hun nageslacht. Zij gebruiken die macht om zich te verrijken, waarbij sommigen er niet voor terugdeinzen om geweld of desinformatie te gebruiken, om te kopen, voorkennis te gebruiken of te frauderen. Dergelijke machthebbers zorgen dat zij de lusten van het ondernemen hebben en andere (de overheid, medewerkers, leveranciers, financiers) de lasten. Zij vinden hun positie vanzelfsprekend evenals de daaraan verbonden rechten. Een deel van de machthebbers is rechtschapen en probeert het goede te doen, maar slaagt daar niet altijd in. De tegenkrachten zijn vaak te sterk.

Zo is er een directe lijn van de governance van de VOC naar de huidige situatie bij ondernemingsbestuur en landsbestuur. Om het gedrag van mensen tegen te gaan, worden regels gemaakt via wetten en codes, worden registers opgesteld en administraties ingericht. Dat moeten we vooral blijven doen, waarbij soms nog wel wat maar aandacht mag zijn voor de handhaving (en de handhaafbaarheid) van al die regels. Maar we moeten nationaal noch internationaal het idee hebben dat alle wantoestanden daarmee voorkomen of opgelost worden. Mensen blijven mensen en er zijn goede, minder goede en slechte(re) mensen. Helaas brengen slechtere eigenschappen je gemakkelijker aan de top dan goede eigenschappen.

Ik vond het interessant deze verkenning van de overeenkomsten tussen de VOC en de huidige tijd te doen. Je kunt er veel van leren, wat in je dagelijks leven en het beoordelen van ontwikkelingen van pas komt. Zo blijft de VOC actueel.