De meerwaarde van welzijn
Datum: 24-02-2021
De meerwaarde van welzijn
Het afgelopen jaar was ik interim-directeur van een welzijnsorganisatie. Ik heb weer met eigen ogen gezien hoe eenzaamheid wordt bestreden en voorkomen, hoe kwetsbare mensen mee kunnen doen en hoe bewoners worden ondersteund om elkaar te vinden en allerlei activiteiten op poten te zetten. Zeker in coronatijd was het indrukwekkend om te zien wat er allemaal in korte tijd en al improviserend tot stand werd gebracht.
Ik ben ervan overtuigd dat welzijn een preventieve functie heeft en ervoor zorgt dat er minder mensen in de zorg terecht komen. Deze overtuiging wordt mondjesmaat ondersteund door onderzoek. Berenschot rekende ooit uit dat 1 euro welzijn 5 euro zorg voorkomt. Vergelijkbare onderzoeken geven ook een dergelijke besparing aan. Maar over het algemeen zijn de effecten van welzijn weinig onderzocht. Onderzoek en het meten van resultaten is niet de sterkste kant van deze sector.
De verwachting is dat gemeenten de komende jaren zullen bezuinigen op welzijn. Mijn eigen gemeente, Haarlem, heeft de eerste bezuinigingen op welzijn al aangekondigd, zo las ik in de lokale krant. Gemeenten hebben door corona veel uitgegeven en zijn op zoek naar besparingen. Traditioneel is welzijn daarbij een van de eerste slachtoffers. De effecten van bezuinigingen op welzijn worden immers pas op langere termijn zichtbaar. Meer zwervers, meer jongeren met problemen, meer eenzaamheid etc. Dat zijn allemaal zaken die sluipend ontstaan. Bovendien betreft het veelal inwoners die niet op de barricade staan.
Het heeft ook te maken met het financieringssysteem. Welzijn wordt veelal door gemeenten betaald en zorg door de zorgverzekeraar. Investeringen van de ene partij, de gemeente, leveren een andere partij, de zorgverzekeraar, dus voordeel op. Dat is niet heel motiverend. Gelukkig werken gemeenten en zorgverzekeraars steeds meer samen en krijgen ook zorgverzekeraars meer oog voor preventie.
“Doe het niet”, zou ik willen roepen, “bezuinig niet op welzijn”. Ga kijken wat er gebeurt op het gebied van welzijn en luister naar de verhalen van gebruikers. Dan wordt de meerwaarde van welzijn vanzelf duidelijk.