Nieuw denken en doen vraagt innovatie vanuit de inhoud

 Jan Griepink en Suzanne Heetkamp

 

Inleiding

De vraag naar zorg thuis zal alleen maar toenemen. Want het belang dat de patiënt thuis kan blijven en toch hoogwaardige zorg kan ontvangen, dient meerdere doelen. Om dat mogelijk te maken moet er anders gewerkt worden: ‘nieuw denken en doen’ is het motto van zorginstelling Carinova. Persoonsgerichte zorg thuis betaalbaar en bemensbaar maken door integrale diensten aan te bieden, samenwerking en innovatie. Het nieuwe samen houdt niet op bij de grenzen van de organisatie Carinova, maar gaat verder in de zorgketen. Een succesvol voorbeeld van intensieve zorg thuis is die van de complexe wondzorg.

 

Ziekenhuispverplaatste zorg

Wij zijn ervan overtuigd dat als we vandaag blijven doen wat we gisteren deden, we onvoldoende antwoord geven op wat mensen nodig hebben en wensen. Als zorgorganisatie kan je niet berusten in hoe het vandaag is, maar moet je steeds werken aan de toekomst en innoveren. Deels betreft dat sociale innovatie, technologische innovatie en wat ons betreft vooral innovatie vanuit de inhoud.

Dat vraagt expertise en professioneel opgeleide medewerkers, zeker als zorg, die normaliter in het ziekenhuis geboden wordt, verplaatst wordt. Als medische behandelingen bij de patiënt thuis of op een andere geschikte locatie waar de patiënt verblijft, plaatsvinden onder verantwoordelijkheid van een medisch specialist, wordt dat ziekenhuisverplaatste zorg (ZVZ) genoemd. Dankzij ZVZ kunnen veel patiënten thuis de zorg krijgen die ze voorheen in het ziekenhuis kregen. Voorbeelden hiervan zijn infuustherapie binnen de oncologie, pijnbestrijding of toedienen van antibiotica. ZVZ draagt bij aan minder ziekenhuisopnames (frequentie en ligduur), minder poli bezoeken, betere kwaliteit van zorg en ervaren kwaliteit van leven, meer doelmatigheid en lagere kosten.

Carinova zet zich in om samen met het Deventer Ziekenhuis, Medisch Centrum Vechtdal en de Isala Klinieken de mogelijkheden van ZVZ goed te benutten en veilig te realiseren via ketenafspraken. Wij streven naar de juiste zorg, op de juiste plek, door de juiste medewerker. Immers, door ZVZ werken onze mensen in het verlengde van de specialist. Zo dragen wij bij aan ‘quadruple aim’[1]: het vergroten van de gezondheidswinst, kwaliteit van leven, doelmatigheid en werkbeleving.

 

Onderscheidende wondzorg

Onze ambities om het huidige aanbod van medisch specialistische zorg thuis door te ontwikkelen liggen op het gebied van specialistische longverpleging, dermatologie (eczeem), oncologische zorg, palliatieve zorg, infuustherapie chemotherapie en immunotherapie. De vorm van ZVZ, waarbij infuustherapie (o.a. antibiotica, lidocaïne) aan huis wordt gegeven, wordt al langer toegepast door Carinova. Datzelfde geldt voor de technisch verpleegkundige handelingen bij complexe wondbehandeling aan huis. Nieuw is dat de verpleegkundig specialist aan huis diagnostiek kan uitvoeren. Een innovatieve toepassing waarbij technologie een grote rol speelt. Carinova loopt hierin voorop. We zijn trots op de resultaten die nu al, binnen een jaar na invoering, bereikt zijn.

Een voorbeeld van ZVZ  is gespecialiseerde wondzorg. De meeste wonden genezen binnen drie weken. Soms geneest een wond niet vanzelf en ontstaat een complexe wond. Dan is gespecialiseerde behandeling nodig die alleen in een ziekenhuis kan plaatsvinden. Tot eind 2020, Carinova beschikt vanaf dat moment over een verpleegkundig specialist die opgeleid is in het Deventer ziekenhuis en dezelfde kwaliteit wondzorg thuis verleent als voorheen alleen in het ziekenhuis mogelijk was. Het ziekenhuis kiest daarmee om wondzorg onderdeel te laten zijn van de wijkverpleging met specialistische expertise. De medisch specialist (of huisarts) blijft hoofdbehandelaar, maar de verpleegkundig specialist heeft de regie en is in staat om thuis te diagnosticeren en de behandelingsaanpak voor te stellen. De patiënt krijgt nu sneller een doorverwijzing naar het ziekenhuis als het moet of juist de mogelijkheid om thuis behandeld te worden als het kan. De lijnen zijn kort. Ambitie voor de toekomst is transmurale dossiervorming en dataverzameling om meer resultaatgericht de kwaliteit verder te verbeteren.

Uniek aan het concept is dat sinds begin 2021 ook uitwisseling van kennis met een verpleegkundig specialist van het Deventer ziekenhuis plaatsvindt. De verpleegkundig specialist van Carinova werkt een dag per week in het Deventer ziekenhuis en andersom. Deze kruisbestuiving zorgt voor optimale kwaliteitszorg die voorheen fragmentarisch werd aangeboden en zorgt voor uitwisseling van kennis door de keten heen.

 

Innovatie en technologie

Door intensieve samenwerking worden de nieuwste ontwikkelingen gedeeld. Technologie speelt een belangrijke rol, bijvoorbeeld wondzorg met Smart Glass. Dit is een hulpmiddel waardoor zorg op afstand (telecare) geleverd wordt. Dit ‘slimme glas’ is een kleine draagbare computer in de vorm van een bril, waarmee de gespecialiseerd wondverpleegkundige op afstand kan meekijken en ondersteunen bij de wondzorg. De voordelen liggen voor de hand: een veel groter bereik van patiënten omdat het niet altijd nodig is om op huisbezoek te komen. In de pilotfase is de smart glass specifiek verbonden aan wondzorg, in de toekomst is het breder toepasbaar.

Innovatie maakt het mogelijk dat ouderen langer thuis kunnen blijven wonen. Het betekent wat ons betreft niet alleen maar technologische innovatie, het is ‘nieuw denken en doen’ in de hele breedte van de thuiszorg. Een automatische medicijndispenser, die ervoor zorgt dat de oudere niet afhankelijk is van zorg voor zijn of haar medicatie is ook een voorbeeld van innovatie. De rol van ons als Carinova is om mensen met een goede regie zolang mogelijk thuis te kunnen laten blijven. Want voor ons geldt: de beste zorg die wij kunnen bieden, is de zorg die niet geboden hoeft te worden.

 

Pionieren belonen

Vanwege onze omvang kan Carinova makkelijker innoveren dan kleine partijen. Onze innovatiekracht delen wij graag in de regio en elders in het land. Het pionieren en innoveren wordt echter sporadisch beloond door verzekeraars, maar heeft zeker hun belangstelling. Carinova en het Deventer ziekenhuis kunnen rekenen op hun enthousiasme, dat brengt echter nog geen geld in het laatje. Zakelijk gezien is deze innovatie een investering waarvan de zoektocht naar financiering een vraagstuk is dat past bij de ontwikkeling ervan. Het volume van wondbehandelingen thuis laat nu al een uitbreiding toe van capaciteit. Met een gerust hart spreken we dus over een succesvolle innovatie, waarbij samenwerking het sleutelwoord is. Dat past in onze gedachte dat de gezondheidszorg kwalitatief verbetert als we netwerken versterken. Een brede samenwerking met de juiste zorg op de juiste plek. Als we dat hier kunnen laten zien, dan kan dat ook op andere terreinen en is een ziekenhuis in de toekomst meer/alleen bedoeld voor complexe ingrepen.

 

 Tevreden

De patiënten willen wel mee innoveren, is onze ervaring. We moeten vaker de brug slaan naar onze medewerkers om hen het vertrouwen te laten krijgen dat innovatieve hulpmiddelen werken. Controledrang loslaten is voor de zorgprofessional spannend. Het winnen van vertrouwen geldt ook voor specialisten en huisartsen en van bestuurders in elkaar. Met geduld en begrip tonen (en houden) is elke verbinding die we nu maken winst, ook al gaat het met kleine stappen.  Maar de kleine succesmomenten maken dat de lange adem volgehouden wordt.

Wij denken dat de succesvolle benadering van wondzorgbehandeling voordelen oplevert. Nadeel is dat we (nog) niet beschikken over data. Wij hebben inkijk in beide werelden, die van de thuiszorg en die van het ziekenhuis. We zien minder vervoerbewegingen van de patiënt en dus minder stress, we zien minder herhaalbezoeken in het ziekenhuis. Minder risico op infectie en sneller effectief inzetten op behandeling. Wij zijn ervan overtuigd dat ook maatschappelijke kosten gereduceerd worden, want genoemde voordelen hebben effect op psyche, welzijn en werk. Wat we wel aantoonbaar zien is dat onze kennis(overdracht) en expertise toeneemt. En dat de dikke muur tussen eerste- en tweedelijns zorg openingen krijgt door samenwerking en innovatie. Een hoopvol begin van ontschotting van de zorg.

  

[1] https://www.strategiesforqualitycare.com/quadruple-aim/overview