Een novelle voor de raad van toezicht?

Datum: 15-10-2014

Een novelle voor de raad van toezicht?

In een van mijn vorige blogs signaleerde ik het digitale karakter van het toezicht. De raad van toezicht kan een besluit goedkeuren of afkeuren, maar niet muteren.

Daarmee bevindt de raad van toezicht zich een beetje in dezelfde positie als de Eerste Kamer, die ook wetsvoorstellen niet kan amenderen maar alleen goedkeuren of terugsturen naar de Tweede Kamer.

Daar heeft de Eerste Kamer het volgende op gevonden: de novelle. De novelle is een voorstel tot wijziging van een wet, die al door de Tweede Kamer is aangenomen. De Eerste Kamer neemt de novelle aan en stuurt de wet met die novelle terug naar de Tweede Kamer. De Eerste Kamer stelt de behandeling van de wet dan uit tot de Tweede Kamer over de wijzigingsvoorstellen heeft besloten.

De novelle was oorspronkelijk een instrument om technische fouten te verbeteren zonder dat het hele wetgevingsproces opnieuw moet. Later is het ook een instrument geworden voor de Eerste Kamer om het wetsvoorstel inhoudelijk te veranderen. De novelle, die de Eerste Kamer wilde aannemen over de pensioenwet was voor Klijnsma en Weekes zelfs aanleiding om de wet helemaal in te trekken.

Hoewel ik er in het algemeen bezwaar tegen heb om publiekrechtelijke instrumenten te transponeren naar het privaatrecht, maak ik voor de novelle een uitzondering.
Een variant op de novelle kan een prima instrument zijn voor de raad van toezicht om het gat tussen zonder commentaar goedkeuren en geheel afkeuren van een besluit van de raad van bestuur op te vullen.

De raad van toezicht keurt het besluit van de raad van bestuur dan niet af, maar neemt een inhoudelijk besluit over wat er aan het voorstel van de raad van bestuur moet veranderen, wil de raad van toezicht het wel goedkeuren. Die ‘novelle’ moet dan expliciet geformuleerd zijn en kan ook een tijdsaspect bevatten (we willen het besluit over X maanden terug zien en dan moet er A, B en C in veranderd zijn, wil de raad van toezicht het goedkeuren). De raad van bestuur kan dan met die novelle erbij zijn werk overdoen en met een nieuw voorstel komen, waarbij hij uiteraard ook kan motiveren waarom hij niet alles van de ‘novelle’ over heeft genomen.
In de tussentijd is het besluit niet goedgekeurd en kan dus ook niet door de raad van bestuur in uitvoering worden genomen.

Deze werkwijze lijkt misschien bureaucratisch en raden van bestuur zullen er niet blij mee zijn. Toch lijkt het werken met de novelle mij een forse verbetering ten opzichte van de nu gebruikelijke situatie, waarin niet expliciet duidelijk wordt wat de raad van toezicht anders wil zien. Het dwingt de raad van toezicht als orgaan om helder te zijn over zijn bezwaren en te zorgen dat deze niet verstopt blijven in een notulering, waarin allerlei losse meningen staan. Het voorkomt ook dat er in kringetjes wordt rondgedraaid rond onderwerpen, die de raad van bestuur wel en de raad van toezicht eigenlijk niet wil.

Kunnen we de novelle gebruiken als verrijking van het toezicht instrumentarium?

Deze blog is vandaag ook verschenen op http://www.lucide.info/blog-de-digitale-macht-van-de-raad-van-toezicht.287910.lynkx met bijbehorende dialoog. U kunt op deze site of op de Lucide site reageren.