De zittingsduur van de secretaris van de raad van bestuur

Datum: 16-05-2013

De zittingsduur van de secretaris van de raad van bestuur

Gisterenavond leidden Ria van den Dungen en ik een workshop voor secretarissen van de raad van bestuur in de zorg. Dit was al weer de vijfde workshop en het werd een inspirerende bijeenkomst, zoals de meeste workshops zijn.

Een van de onderwerpen, die aan de orde komt is de carrière van de bestuurssecretaris. Hoe wordt je het, welke kennis en vaardigheden heb je nodig? Waar iemand vandaan komt bepaalt mede hoe hij/zij de secretarisrol invult. Ook is de vraag aan de orde wat er na een functie als bestuurssecretaris komt. Is het een eindfunctie of een stap in de ontwikkeling van je carrière? En als het een ontwikkelingsstap is, wat zijn dan de mogelijkheden daarna. Over die carrièrekans wordt door de deelnemers van de workshops verschillend gedacht.

Gisterenavond kreeg die carrièredrang ook een maatschappelijke kant. Iemand vroeg wat de gemiddelde zittingsduur van een secretaris is. De gegevens kennen we niet, maar uit de discussie kwam het beeld dat mensen ofwel heel lang als bestuurssecretaris op een plek werken of heel snel naar een andere functie overstappen omdat ze het werk niet leuk vinden. Daarnaast is er een groep voor wie de secretarisfunctie een stap in de carrière is. Verder was het beeld dat er veel meer vrouwen dan mannen thans de functie van secretaris vervullen. Er nemen ook meer vrouwen dan mannen deel aan de workshops. In de tijd zien we een verschuiving van een juridische invulling van de functie naar een bredere rol gericht op besluitvorming, coördinatie en governance.

Het beeld dat flink wat personen lang in dezelfde organisatie de functie van bestuurssecretaris vervullen, leidde tot een interessante maatschappelijke discussie: Is dat wel gewenst? Is er ook een maximale houdbaarheidsdatum voor een bestuurssecretaris? Moet er gedacht worden aan een maximale zittingsduur voor een secretaris, zoals de 2 maal 4 jaar voor de RvT en 5 tot 6 jaar voor de bestuurder? En als een grens aan de zittingsduur gewenst is, moet je dat dan weer in een code regelen (liever niet). Moet de secretaris vervangen worden als er een nieuwe raad van bestuur komt, of is hij/zij dan juist de stabiele factor?

De discussie was zeker nog niet gesloten, toen we de workshop beëindigden. Op persoonlijk niveau nam iedereen denkwerk voor zichzelf mee. Duidelijk is dat je, als je het vak van bestuurssecretaris leuk vindt, voor je eigen ontwikkeling beter regelmatig naar een andere organisatie over kunt stappen.

Maatschappelijk gezien is duidelijk dat een bestuurssecretaris, die lang in één organisatie de functie vervult, een machtsfactor op zich gaat vormen. Hij/zij heeft dan meerdere raden van bestuur overleefd en managers en toezichthouders zien komen en gaan. Hij/zij weet enorm veel, kent dossiers, de historie en de zwakheden van de organisatie. Hij/zij lost problemen op voor ze bij de raad van bestuur komen, maar neemt daarmee in feite een deel van de bestuurlijke verantwoordelijkheden over. Het omgekeerde kan ook: de secretaris is een wilg, die met iedere bestuurlijke wind meewaait. Hij/zij is alleen maar dienend en valt niet op. Dan is de vraag wat de toegevoegde waarde van zo iemand is.

In ieder geval constateerden we dat de zittingsduur van de secretaris een governance issue is, dat nog weinig aandacht krijgt. Ik ben benieuwd wat de lezers van mijn blog ervan vinden. Ik nodig graag uit tot discussie.