Goed leren schrijven
Datum: 14-07-2012
Goed leren schrijven
Deze week waren mijn vrouw en ik op het feestje ter gelegenheid van het 50-jarig bestaan van ons beider eerste werkgever (waar wij elkaar meer dan 35 jaar geleden leerden kennen). Dat is een instituut voor toegepast wetenschappelijk onderzoek.
We ontmoetten veel oude bekenden, die we jaren niet gezien hadden. Een daarvan is Coen, die indertijd als redacteur de verantwoordelijkheid had om wetenschappers te dwingen leesbare rapporten te maken. Van Coen heb ik veel geleerd. Dat heb ik hem gisteren eindelijk eens kunnen vertellen. Hij moest ervan blozen. Coen was boekhandelaar en uitgever geweest voor hij redacteur werd. Hij heeft dus een uitmuntend gevoel voor taal.
Ik kijk met groot plezier terug op de langdurige sessies die wij hadden als ik een onderzoeksrapport had geschreven. Coen had het dan heel gedetailleerd gelezen en vroeg bij iedere onduidelijke zin: ‘Wat staat hier?’. Je eerste reactie is de woorden te herhalen. ‘Ja, dat is de zin, maar wat staat hier?’ Dan ging je uitleggen. ‘Wat je zegt is heel wat anders dan hier staat’ of ‘Denk je dat iemand dat begrijpt’. Met als ultieme uitdaging: ‘Ik ben maar een eenvoudige redacteur, maar als ik het niet begrijp, zal de gewone burger het ook niet begrijpen. Zeg het eens in gewoon Nederlands’.
Daar leer je heel veel van. Je leert om je te verplaatsen in de lezer in plaats van je eigen denkwereld te volgen. Je leert dat jij een proces hebt doorgemaakt om tot die zin te komen, maar dat je lezer blanco begint. Je moet hem dus meenemen in je gedachtegang. Je leert dat wat jij gewone taal bent gaan vinden, jargon is dat mensen buiten je kleine kring van soortgenoten in hetzelfde vak, niet begrijpen en ze waarschijnlijk afschrikt. Je leert structuur te brengen in je hele verhaal en in de onderdelen daarvan. Je leert wat een logische volgorde is en waarom.
Ik had al gevoel voor taal, ik lees graag en ik ben erg gestructureerd. Dat had ik voor op andere mensen, die moeten leren schrijven. Maar van Coen heb ik geleerd helder, duidelijk en gestructureerd te schrijven. Het was leuk om hem dat na zoveel jaren terug te kunnen geven en ervoor te bedanken. Ieder beginnend wetenschapper, adviseur, beleidsmedewerker of andere beroepsmatige rapportenschrijver verdient een Coen aan het begin van zijn carrière.