Roel Coutinho ziet het echte probleem over het hoofd

Datum: 29-08-2011

Roel Coutinho ziet het echte probleem over het hoofd

Roel Coutinho van het RIVM pleit in de media voor een meldingsplicht van ziekenhuizen als ze een resistente bacterie hebben. Die plicht geldt nu niet. Coutinho denkt dat het RIVM dan beter kan helpen. Volgens mij ziet hij daarmee het echte probleem over het hoofd.

Het is al lang goed gebruik dat ziekenhuizen deze besmettingen melden bij de IGZ. De IGZ bevestigt dit ook. Een verplichting voegt daar niets aan toe. Het kan hooguit onduidelijk worden als er gemeld moet worden aan én IGZ én RIVM en er vervolgens vraag is wie er wat doet. Ik zie dan liever dat het ziekenhuis het bij de IGZ meldt en dat IGZ en RIVM het onderling regelen.

Maar dat terzijde. Coutinho spreekt over ‘het ziekenhuis’, dus de rechtspersoon. Die wordt vertegenwoordigd door de raad van bestuur. Dat maakt al veel duidelijk. De raad van bestuur is eindverantwoordelijk voor de kwaliteit van zorg. Dus niet ‘het ziekenhuis’ maar ‘de raad van bestuur’ moet melden.

Daar komt het echte probleem boven. Bij het Maasstad ziekenhuis wist die raad van bestuur heel lang niet dat er een besmetting was en dat microbiologen en ziekenhuishygiënist het oneens waren over de aanpak. Dat risico loopt iedere raad van bestuur; niet goed weten wat er in je ziekenhuis omgaat en welke risico’s er zijn.

Er is dus meer een probleem van interne governance dan van maatschappelijke sturing. Als die interne governance niet op orde is en de raad van bestuur het probleem niet kent, kan de raad van bestuur het ook niet bij overheidsinstanties melden. Als de raad van bestuur het wel weet, zal hij het zeker melden. Coutinho’s ‘oplossing’ zou alleen helpen als het probleem is dat raden van bestuur niet melden. Ik betwijfel zeer of dat zo is. Het RIVM geeft ook geen cijfers hoe vaak de raad van bestuur van een ziekenhuis niet meldt. Terwijl de IGZ het idee heeft dat bijna alles gemeld wordt. Als de raad van bestuur het tenminste weet.

Ik zie hier een botsing tussen de governance werelden, die ik in mijn dissertatie beschreef. Coutinho wil iets regelen in publieke governance, terwijl het probleem ligt in de interne private governance en/of het gebrek aan afstemming tussen private en professionals governance binnen het ziekenhuis. Een meldingsplicht bij de overheid lost niks op. Wel cultuurverandering binnen het ziekenhuis (private governance) en repressie van de beroepsgroep medisch microbiologen op hun vakgenoten dat besmettingen niet tot de professionele autonomie behoren (professionals governance) maar een probleem voor professionals, organisatie én maatschappij zijn.

Roel Coutinho en Gerrit van der Wal kunnen beter eerst eens een indringend gesprek met Edwin Boel, voorzitter van de Nederlandse Vereniging van Medisch Microbiologen hebben, voordat er weer een –niet handhaafbare- verplichting wordt opgelegd.