Lean toepasbaar in de langdurige zorg?
Datum: 03-04-2011
Lean toepasbaar in de langdurige zorg?
Is het Lean concept te gebruiken in de langdurige zorg? Ik denk het wel, maar het heeft wel beperkingen. De kern van het Lean denken is dat verspilling (waste ) uit de processen gehaald wordt. In de zorg bepaalt personeel 80% van de kosten dus dat is het belangrijkste onderwerp van onderzoek.
Lean veronderstelt een bepaalde rationaliteit over je zorgproces. In veel gevallen ontbreekt het instrumentarium nog om je zorgproces zichtbaar te maken. Sommige instrumenten en gedachtegoed liggen al twintig jaar ongebruikt op de plank. Zo is er al veel kennis over HR planning die lang niet overal consequent toegepast wordt.
Is het met LEAN armoe troef? Dat hoeft helemaal niet. Het is maar net hoe je het proces ingericht hebt en welk serviceniveau je aan klanten wilt leveren. Visie op je dienstverlening ligt dus absoluut aan de basis. Je moet eigenlijk precies weten hoe je toegevoegde waarde levert aan cliënten en welke keuzes je daarin maakt om goede kwaliteit te leveren. Dit onderwerp hoort dus absoluut in je strategie thuis.
In de langdurige woonzorg gaat het vaak om integrale concepten. Dat wil zeggen dat alle aspecten van het leven van de cliënt door dezelfde zorgorganisatie verzorgd worden. Tegelijkertijd treedt er allerlei specialisatie op in processen en zijn er ook organisaties die zich toeleggen op onderdelen van het concept. Dat die specialisatie optreedt is het gevolg van leerprocessen in de organisatie. Dat waar ik mij het meeste op toeleg, zal ik steeds beter onder de knie krijgen en zal ik dus tegen lagere kosten een hogere kwaliteit kunnen leveren.
De vraag dient zich in toenemende mate aan wat een zorgorganisatie allemaal zelf moet willen doen. Veel onderdelen van het integrale concept kunnen uitstekend door andere organisaties uitgevoerd worden. Tot nu toe zijn er veel facilitaire onderdelen die uitbesteed worden, zoals schoonmaak en voeding. Hoewel niet elke klant tevreden zal zijn over wat de cateraar op het bord tovert, is het proces wel veel beter te managen. Als je goede evaluaties hebt en je weet de prijs, dan kun je met de aanbieder onderhandelen om het nog beter voor elkaar te krijgen.
Ook in het primaire proces begint sourcing een rol te spelen. Eigenlijk is het al praktijk dat alle onderdelen van de zorg gesourced worden. Denk aan de tijdelijk leidinggevende van de afdeling, de gastvrouw die in dienst is bij een grote dienstverlener voor schoonmaak, verpleegkundige functies die bij andere organisaties ingekocht worden en zelfs de behandelfunctie wordt tijdelijk of definitief extern ingekocht. Ik heb echter het idee dat de rationaliteit hierover nog in de kinderschoenen staat. Vaak wordt er gesourced als verlegenheidsoplossing en geeft het nog geen invulling aan het beoogde businessconcept.
Van businessconcept nog even terug naar de waste in de processen. Veel uitkomsten van de processen worden door de professionals bepaald en in mindere mate door de cliënt. In het denken over veranderen van huidige zorg dient uitkomstensturing vanuit de cliënt veel meer vorm te krijgen. Daar zit de meeste waste!