Metaforen en verhalen in het advieswerk

Datum: 11-07-2010

Metaforen en verhalen in het advieswerk

Bert van Marwijk, coach van het Nederlands elftal, herhaalt het met regelmaat tijdens interviews: ‘twee jaar geleden heb ik tegen het team gezegd dat we een missie hebben’. Ik moest aan deze uitspraak denken, nadat we het bij C3 over het gebruik van metaforen en voorbeelden in adviestrajecten hebben gehad. In het uitvoeren van opdrachten ben je vaak bezig met het zoeken naar taal waarmee je duidelijk kunt maken wat de kern van een probleem is of wat belangrijk is en waarom.

De gekookte kikker is een mooi voorbeeld van een metafoor. Een kikker blijft in een pannetje water zitten, als je de temperatuur langzaam verhoogt. De kikker zal zich laten koken, ondanks dat hij eruit kon. Maar als je een kikker in heet water gooit, springt hij er direct uit. Zo gaat dat ook in verandertrajecten waarop urgentie en druk zit vanuit managementperspectief.

Voor medewerkers is die druk lang niet altijd te zien en te ervaren. Pas als medewerkers de risico’s van het niets doen onder ogen zien, zullen ze anticiperen en uit het pannetje springen. In verandertrajecten is het dus de kunst om te voorkomen dat er een geleidelijke gewenning aan de temperatuursverhoging plaatsvindt.

Terug naar het Nederlands elftal en hun coach. De spelers van oranje hebben zich afgelopen wedstrijden niet als gekookte kikkers opgesteld. Ik vond het mooi om te zien hoe zij tegen de pers, onafhankelijk van elkaar, vertelden hoe ze bezig waren met hun concentratie op het winnen van de wedstrijd. Zelf èn als team. Van Marwijk heeft blijkbaar zijn statement over de missie, kunnen omzetten in concrete activiteiten die de spelers in staat heeft gesteld een personificatie van de missie te worden. Een knap staaltje werk en ook als voorbeeld te gebruiken in het begeleiden van verandertrajecten.

Vanavond zien we in de finale hoe het afloopt met deze missie van het Nederlands elftal, want het voetbalteam van Spanje heeft ongetwijfeld ook een missie…… .