Gebeurtenissen die je vormen
Datum: 10-06-2010
Gebeurtenissen die je vormen
Ieder heeft in zijn werk wel ervaringen die je bij blijven omdat ze zo betekenisvol zijn geweest. Vaak blijkt achteraf pas hoe betekenisvol. Afgelopen vrijdag zaten mijn collega’s Harco, Geke en ik bij elkaar. Geke is net C3-er geworden en het is een goed gebruik dat er nadere kennismakingsgesprekken volgen. Dit keer met z’n drieën. We spraken over onze ervaringen en hoe die ons hebben gevormd tot wat we zijn.
Harco begon te vertellen over zijn ervaringen als leerling Z-verpleegkundige op een groep mannen met zeer problematisch gedrag. Hij kan daar met grote betrokkenheid en humor over vertellen. Zijn visie op het primaire proces en hoe je je daartoe als professional in de zorg kunt verhouden, is in die tijd gevormd. Geke vertelde over haar tijd als verpleegkundige en haar ervaringen met orthopedisch chirurgen die ieder een eigen manier van werken hadden. Daarmee legden ze hun eigen werkelijkheid op, aan ieder die met ze te maken had. Verschillen in werkelijkheidspercepties komt ze nu natuurlijk in haar werk als interim-manager of -bestuurder ook veel tegen – nu kan ze de verschillen vanuit die rol bespreekbaar maken.
Eén van mijn vormende gebeurtenissen vond plaats in de tijd dat ik als beleidsmedewerker bij de beroepsorganisaties van de fysiotherapeuten werkzaam was. Het was al langer bekend dat het traditionele ‘kloppen’ op de ribbenkast (de tappotage) minder effectief was dan de ‘forced expiration technique’. Ook wel het fetten of huffen genoemd. Diverse internationale wetenschappelijke publicaties toonden aan, dat het slijm uit de longen door de nieuwe techniek significant beter los kwam en afgevoerd werd. Maar als je verwachtte dat fysiotherapeuten zich spontaan deze technieken eigen gingen maken, moest je uit de droom worden geholpen. Waarom zou je het kloppen, wat je op de opleiding hebt geleerd en jarenlang hebt gepraktiseerd, veranderen?
In die tijd (zo’n 20 jaar geleden) was er minder kennis over de veranderkunde en minder ervaring met implementaties. Nu is de veranderkunde meer gemeengoed en zou het waarschijnlijk als naïef worden bestempeld, als je alleen met wetenschappelijke publicaties het gedrag van een beroepsgroep wilt beïnvloeden. Destijds voelde ik op mijn klompen aan dat we met het fetten niet de oorlog gingen winnen, als we de nieuwe methode alleen op schrift zouden verspreiden.
Wat heeft bewerkstelligd dat het fetten is ingevoerd? Zo terugkijkend: experimenteren met het fetten in nascholingsbijeenkomsten en regiobijeenkomsten, vermelding in richtlijnen, stagiaires die het fetten doorgeven omdat zij het in hun opleiding hebben geleerd en dokters die ook gehoord hebben dat fetten beter is dan kloppen. En dan nog zullen er fysiotherapeuten zijn, die het kloppen niet kunnen laten. Ik kan het niet bewijzen maar zo over de duim: na diverse, wetenschappelijke publicaties heeft het ruim tien jaar geduurd voordat het fetten gemeengoed is geworden. Veranderen kent een lange adem!