De avonturen van Gover en Nance (14) Publieke toezichthouders
Datum:09-05-2010
De avonturen van Gover en Nance (14) Publieke toezichthouders
Gover en Nance zijn de winkel opnieuw aan het inrichten. De producten met ‘Marktwerking’ erop gaan uit de etalage en ‘Overheidsingrijpen’ krijgt een prominente plaats in de voorste schappen. Alle politieke partijen zijn voor hun verkiezingsprogramma langs geweest en hebben nerveus in alle bakken gegraaid of ze wat van hun gading konden vinden. De winkel zag eruit als De Bijenkorf na de drie Dwaze Dagen. Net zo zijn politici met te veel nutteloze dingen naar huis gegaan, zeer tevreden over hun ‘unieke’ aankoop, terwijl ze echt waardevolle zaken over het hoofd zien omdat die niet in hun kraam te pas komen. ‘En dat kun je zien in de verkiezingsprogramma’s moppert Gover tijdens de koffie. Maar het was goed voor de verkoop en reden om de winkel op te ruimen.
Nance staat de boekenplank met ‘Extern Toezicht’ bij te vullen als Nicolaas binnen komt. Nicolaas of Nick Macchiavelli, die we nog kennen uit de vierde aflevering van de avonturen van broer en zus. ‘Dat zal vast goed verkopen’ zegt Nick als hij Nance heeft gekust en gewuifd naar Gover die achter in de winkel op een ladder zijn evenwicht probeert te houden terwijl de producten ‘Marktwerking’ bijna over hem heen vallen. ‘Waarom denk je dat’ vraagt Nance, terwijl ze zo onopvallend mogelijk de effecten van de kus van Nick van haar gezicht veeg.
‘Wel, die externe toezichthouders zijn volgens mij volledig de weg kwijt en kunnen wel een lesje gebruiken. Als je alleen deze week al de berichten over externe toezichthouders leest, dan rijzen de haren je te berge. “Controleurs in bed met oliebedrijven” blijkt volgens de Volkskrant van 7 mei letterlijk genomen te worden. De MMS, degene die in de USA toezicht houdt op de oliebedrijven blijkt volledig verstrengeld te zijn met de organisaties waarop zij toezicht houdt. Tot wilde feestjes met sex en coke toe. Daardoor is de introductie van een veiligheidsklep, die de olieramp in de Golf van Mexico had kunnen voorkomen, tegengehouden:’ Nick pauzeert even en dankt met een knikje voor de Vieux die Nance voor hem neerzet, ook al is het pas half twaalf ’s morgens. Gover heeft de marktwerking overleefd en heeft zich met een kop koffie bij het gezelschap gevoegd. ‘De volgende dag kopt de Volkskrant dat de DNB het schoothondje van de banken is. DNB blijkt het initiatief genomen te hebben voor risicovolle financiële derivaten omdat de banken winst moeten maken. DNB heeft haar regels zo veranderd dat die derivaten buiten de balans bleven en dus niet meer onder toezicht van DNB vielen. De WRR heeft het onderzocht, dus dat bericht durf ik wel te vertrouwen. En dat nadat DNB bij ABNAMRO de uitverkoop bevorderd heeft en bij DSB haar toezicht niet heeft uitgeoefend’ Nick raakt op dreef: en dan hebben we de NMA, die het op een akkoordje gooit met de branchevereniging van de Thuiszorg, omdat de zorg zo’n bijzondere sector is. Dat hadden ze eerder moeten bedenken, dat had een hoop schade voorkomen. Maar ik vind het principieel onjuist dat een toezichthouder een overeenkomst sluit met degenen, die onder zijn toezicht staat’
Gover mengt zich in het gesprek: ‘Maar er zijn toch ook goede toezichthouders? Heb je het artikel in ZM Magazine gelezen van de twee hoofdinspecteurs en de inspecteur-generaal van de Inspectie voor de Gezondheidszorg. Daar spreekt toch krachtig en onafhankelijk toezicht uit’. Nicolaas verslikt zich in zijn Vieux en proest het uit. ‘Gover, wat ben je soms toch naïef. Alleen al het feit dat de hele top van de IGZ samen een artikel maakt, moet toch te denken geven. Zo’n PR offensief betekent meestal dat er iets niet klopt. De IGZ doet het omgekeerde als DNB en MMS, ze houdt grote afstand tot de sector en laat zich niet compromitteren. Dat is te loven. Maar aan de andere kant verwarren ze toezicht met besturen. Ze willen zich op allerlei manieren met het bestuur en het interne toezicht van een zorgorganisatie bemoeien. Maar ze reppen nauwelijks over hun eigen instrumentarium voor toezicht en de wijze, waarop ze dat zullen gebruiken. Volgens mij levert toezicht op de zorgprocessen vele meer op dan je bemoeien met good governance.’
Nance wordt de tirade van Nick een beetje zat. Die man weet ook altijd alles beter en Gover is geneigd hem te geloven. Ze probeert de zaak wat te verluchtingen; ‘In ieder geval heb je gelijk met je eerste opmerking Nicolaas, dat er nog veel vraag zal komen naar governance diensten en producten over externe toezichthouders, want alle voorbeelden maken wel duidelijk dat extern toezicht niet altijd de oplossing van het probleem is, maar kan leiden tot nieuwe problemen. En dat politici veel te veel vertrouwen op overheidstoezicht om maatschappelijke problemen te voorkomen. Dat vertrouwen is dus onterecht. Misschien moet er weer eens fundamenteel nagedacht worden over de rol van het extern toezicht’ Nick is sprakeloos. In zijn wereldbeeld past het niet dat vrouwen zulke wijze dingen zeggen. Maar ze heeft wel gelijk. Gelukkig zegt Gover dat, zodat Nick het niet hoeft toe te geven. Ze zijn het dus zomaar een keer met elkaar eens Gover en Nance en Nicolaas. Het wordt tijd om weer eens fundamenteel na te denken over doel en functie van het overheidstoezicht en over de gewenste rolopvattingen van dat externe toezicht.