De Balkenende norm is verkeerd (2)

Datum: 01-12-2008

De Balkenende norm is verkeerd (2)

Ook op een heel andere manier laat de benoeming van Zalm zien dat de Balkenende norm onzin is.
Zalm heeft 12 jaar lang een ministersalaris verdiend, dus volgens de publieke norm. In die tijd heeft hij zijn macht en maatschappelijke positie fors kunnen uitbouwen ten opzichte van zijn ambtelijke status daarvoor. Hij heeft dus in zijn ministersperiode zijn verdienpotentieel voor na het ministerschap aanzienlijk kunnen verbeteren. Als Zalm tot zijn 67ste doorwerkt, kan hij gemiddeld over zijn werkbare leven op jaarbasis aanzienlijk meer verdienen dan de Balkenende norm. Dat geldt ook voor andere goede ministers. Kijk naar Wim Kok met al zijn commissariaten, naar Ruding, die bankdirecteur werd, naar Wijers die CEO van Akzo Nobel werd en naar Wijers en Winsemius, die in hun consultancypraktijk veel meer waard waren na hun ministerschap.
Stel dat Bos na de volgende verkiezingen over zou stappen naar het bedrijfsleven, dan is hij daar na zijn handelen rond de kredietcrisis veel meer waard dan een ministersalaris.

Als je dus heel goed bent, is het dienen van de publieke zaak tegen een ministersalaris slechts een tussenstap in een carrière, die je veel meer oplevert. Die inverdien capaciteit moet je eigenlijk optellen bij de Balkenende norm om een vergelijking te kunnen maken. Voor bij voorbeeld een schooldirecteur zijn die inverdien mogelijkheden later veel kleiner.
Ook de zekerheden voor een politicus zijn groter. Hij kan wel snel gewipt worden, maar hij krijgt zes jaar wachtgeld en blijft in die tijd in het ABP. In alle andere sectoren is de ontslagvergoeding voor een bestuurder inmiddels ingeperkt tot een jaarsalaris.

Je kunt ook minister of staatssecretaris worden als je de partij trouw hebt gediend. Ook als je de capaciteiten mist om deze bestuurlijke functie te vervullen. Dan verdien je dus veel meer dan je op de markt waard bent. En daarna vind je geen goedbetaalde functie in het bedrijfsleven, maar moet je ergens een plekje vinden in de publieke sector als burgemeester, voorzitter van een of andere adviesraad of dergelijke. Of dan maak je wel gebruik van zes jaar wachtgeld. Je kost de staat dus veel meer geld dan vier maal euro 176.000,– als Balkenende norm. Ook dan is wat iemand verdient in vier jaar ministerschap geen reëel vergelijkingsmateriaal.

Samengevat: De Balkenende norm is een zinloos en onzinnig referentiekader. Als je goed bent draagt je ministerschap zo veel bij aan je carrièremogelijkheden, dat je makkelijk een tijd af kunt zien van een hoger salaris, omdat je het later ruimschoots terugverdient.
Als je niet goed bent, dan blijft de staat na je aftreden op enigerlei wijze voor je zorgen en kost die zorg dus geld, die je eigenlijk bij het salaris moet optellen om een reële vergelijking met de markt te krijgen.

In dat licht bezien is het wat zorgelijk dat er zo weinig bewindslieden na hun ministerschap carrière in het bedrijfsleven maken. Bieden we dan wel de juiste arbeidsvoorwaarden om topbestuurders aan te trekken om het land te leiden. Ik betwijfel het.