De avonturen van Gover en Nance (2) Fortis
Datum: 12-10-2008
De avonturen van Gover en Nance (2) Fortis
Nance is verdrietig. ’Het was zo’n keurige man. En nog van adel ook. Zo’n heer doet zoiets toch niet. Hoe kun je nu toch een governancecode voor België opstellen en je daar als bestuurder van Fortis niet aan houden?’ Ze heeft het over Maurice graaf Lippens, voorzitter van de commissie die 2004 de Belgische governancecode heeft opgesteld en nu een voorstel voor aanpassing doet. Lippens heeft zich als chairman of the board van Fortis niet aan zijn eigen code gehouden. Hij had een groter pakket aandelen in Fortis dan de code toestaat en deze pakketten van hem en anderen waren niet op de correcte manier bij de autoriteiten gemeld (NRC 10 oktober 2008 pagina 19).
Gover wil zijn zusje graag troosten maar kan dat niet omdat hij het niet met haar eens is. ‘Ik heb die nieuwbakken edelman nooit vertrouwd. Hij is de laatste 10 jaar alleen maar bezig geweest met machtsstrijd. Eerst zorgde hij als baas van de Generale Bank dat deze niet door ABNAmro overgenomen kon worden. Toen mocht hij ineens graaf worden. Dit jaar nam hij wraak op Rijkman Groenink doordat Fortis (waarin Generale Bank is opgegaan) ABNAmro overnam. En hij bleef maar aan toen het slecht ging met Fortis. Lui als M graaf L zijn volgens mij niet te vertrouwen. Geef mij dan maar Baron de L, dan weet je wat je hebt’. (Gover is een wijnliefhebber en hij is dol op deze luxe Pouilly Fumé uit de Loire.)
‘Het is goed dat zo’n governancecode er is, maar ik wantrouw lui, die zo’n code opstellen terwijl ze zelf volop in het OBN (old boys network) aan de touwtjes trekken. MT (Morris Tabaksblat, opsteller van de Nederlandse governancecode- Gover heeft de neiging ‘hoge heren’ met hun initialen aan te duiden alsof ze verdachten zijn) was tenminste zijn macht aan het afbouwen toen hij de code opstelde’.
Nance weet niet direct een antwoord op de monoloog van Gover. Ze denkt aan het liedje ”Als je elkaar niet meer vertrouwen kan” uit het Schaep met de vijf Pooten. Dat is nu precies het probleem met de kredietcrisis. Niemand vertrouwt elkaar meer, banken lenen elkaar daarom geen geld meer, de overheden slagen er nog niet in om het vertrouwen te herstellen. ‘Maar als je niemand meer kunt vertrouwen, Gover, dan is goede governance toch onmogelijk en kan de economie niet meer draaien?’.
‘Vertrouwen is goed maar controle is beter’ reageert Gover. ‘En dat is nu net wat er ontbreekt. In dat one tier model van de Belgen en de Amerikanen controleert niemand zo’n chairman als M graaf L en kan hij dus vrij zijn gang gaan. Interne en externe controle op de banken zijn tekort geschoten en dat is mede de oorzaak van de crisis. Ik geloof minder dan jij Nance in het goede in de mens. Maar ik weet zeker dat als het om veel geld gaat bijna iedereen moeite heeft om integer te blijven. Dus moet je governance systemen hebben, die de verleiding om je te verrijken intomen. Die hebben we de laatste jaren te weinig gehad’.
Zo kibbelen Gover en Nance nog een tijdje verder. Nance knapt er wel van op, want dialogen met haar broer zijn altijd spannend. Uiteindelijk zijn ze het een beetje eens. Zonder vertrouwen kan de maatschappij niet functioneren. Maar er moeten wel regels, toezicht en verantwoording zijn om te voorkomen dat (vooral machtige) mensen hun eigen gang gaan en het maatschappelijk vertrouwen beschadigen. Ze spreken af de schappen ‘Toezicht’ en ‘prestatieafhankelijke beloning en bonussen’ morgen eens op te ruimen en te kijken of ze daar nieuwe producten nodig hebben.