Het toetsen van veronderstellingen
Datum: 20-11-2006
Het toetsen van veronderstellingen
Een man komt bij de therapeut en zegt: “Ik ben net voor de zevende keer in vijf jaar ontslagen, ik heb problemen met mijn vrouw en ben reeds drie maal gescheiden. Kun u mij vertellen waarom er zoveel verknipte figuren op deze wereld rondlopen (uit praktijkboek van de vijfde discipline).
Hoe vaak maak je het als manager niet mee dat medewerkers een geheel eigen werkelijkheid hebben en dat het maar moeilijk lukt om te begrijpen waarom de ander doet zoals hij doet. Nog een stuk moeilijker is om echt in gesprek te komen met deze medewerker. Ik betrap mijzelf erop dat als ik de ander niet duidelijk kan maken dat hij uit de pas loopt, ik hem ga stereotyperen als bijvoorbeeld lui, sneaky en onverbeterbaar.
Een verklaring voor deze moeilijk overbrugbare communicatie is dat mensen met verschillende mentale modellen werken. Mensen navigeren in deze complexe wereld met een cognitieve mentale landkaart. Mentale modellen zijn doorgaans impliciet. We zijn onszelf nauwelijks bewust van de aannames die we doen over de dingen die we zeggen en vinden.
Twee vaardigheden zijn essentieel om met mentale modellen te werken. Dat zijn bezinnen en informeren. Bezinnen is de vaardigheid om het eigen denkproces af te remmen en te onderzoeken. Informeren is de vaardigheid om kennis op te doen over de veronderstellingen van anderen (waarom zegt de ander wat hij zegt).
Oordeel zelf over het verschil.
1 Het team dat lang debatteert over standpunten, zonder te onderzoeken welke veronderstellingen ten grondslag liggen aan deze standpunten.
2 Het team dat veronderstellingen expliciet formuleert en daarna op basis van argumenten een besluit neemt.
Het ziet er zo logisch en simpel uit, dat je er nauwelijks over na hoeft te denken. Natuurlijk, optie 2 is het meest preferabel. Waarom wordt er dan vaak zo gezeurd in vergaderingen en kunnen die verworden tot vermoeiende evenementen? Wat kan je doen om te zorgen voor meer dynamiek en een beter gesprek? Het antwoord is al bepleit, actief oefenen met bezinnen en informeren.