De kunst van het vliegeren (2)

Datum: 30-04-2008

De kunst van het vliegeren (2)

Deze week even vakantie op het eiland Terschelling. Een prachtig eiland, schitterend natuurschoon en geweldig brede stranden. Stranden die uitermate goed benut kunnen worden om in alle rust je power kite (vlieger) op te laten.

Het is dan ook dik genieten om je vlieger te laten stoeien met de windrichting en windkracht. Maar voor dat je zover bent vraagt dat eerst een systematische voorbereiding; vlieger (een NASAWING 210) op de rug leggen met de neus weg van de wind, de lijnen uitrollen en verbinden met de vlieger. Vervolgens de vlieger te laten opstijgen, lijnen aanspannen, korte ruk aan de lijnen en tegelijkertijd een paar passen naar achteren en je vlieger gaat omhoog. In de rust waarmee je dit kunt doen bleven de associaties met leiderschap en stuurmanskunst mijn gedachten bezig houden. Nu meer vanuit de aanpak van een verandering in een organisatie. Veranderen is bewegen. Met de vlieger ben je constant in beweging om de beweging op gang te houden.

Hoe doe ik dat eigenlijk, wat is mijn aanpak. Als ik met de vlieger een bepaald doel wil bereiken, hoe verhoudt zich dat tot de aanpak bij een verandering in een organisatie? Dit bracht me bij de vier aanpakken van Van der Zee (Zee, H. van der(1995). Het rad van verandering M&O, nr5, jrg.49):
1. De directieve aanpak
2. Tell & Sell
3. Onderhandelende aanpak
4. Ontwikkelende aanpak

De directieve aanpak is gebaseerd op machtsuitoefening en strakke planning. Duidelijk is wie de touwtjes in handen heeft en daar gericht mee stuurt. Past prima bij het vliegeren in de aanvangssituatie. Vervolgens moet je het wel aantrekkelijk maken voor de vlieger om in de lucht te blijven (Tell & Sell), het is aftasten en suggesties overnemen of niet juist niet (windkracht en windrichting). Daarna blijft het onderhandelen met de elementen. Binnen vastgestelde kaders (het windvenster) is het zoeken om de mooiste vliegbewegingen te maken. Het is zoeken naar de passende beweging (verandering). Als je goed bezig bent gaat het al heel gauw over in een ontwikkelende aanpak. Je bent veel meer bezig met het proces. De elementen(hier te vergelijken met de mensen binnen een organisatie) brengen de verandering tot stand. Het enige wat jezelf doet is het ondersteunen van de beweging, (licht trekken aan de lijnen) en het versterken van de competenties kennis, vaardigheden en attitude (vliegmogelijkheden van de vlieger).

Allemaal mooie associaties. Maar is het vliegeren daarmee hetzelfde als het aanpakken van een veranderingsproces? Of is dit een te eenvoudige benadering? Voor mij is het wel zo dat je bij een veranderingsproces alle vier de aanpakken in huis moet hebben om een veranderingsproces in te gaan. Sterker nog, vaak zul je in één veranderingsproces alle vier de aanpakken nodig hebben. Veranderen is tenslotte bewegen. De bewegingen (na te streven doel/subdoelen en context) bepalen in belangrijke mate de aanpak en ook deze zijn aan beweging onderhevig.

Met het vliegeren kun je hiermee uitgebreid experimenteren. Als het fout gaat begin je gewoon weer opnieuw. Deze luxe kun je je in een veranderingsproces niet permitteren.
De uitnodiging om een keer zelf een power kite op te laten blijft staan, neem gerust contact met me op. Good winds!