Cultuurverandering in de zorg

Datum: 05-10-2007

Cultuurverandering in de zorg

Zorgverleners, management en bestuurders werkzaam in verpleeg- en verzorgingshuizen en in de thuiszorg voelen zich ongemakkelijk. Zorgverleners zijn zo langzamerhand allergisch voor het woord ‘productie’. Bestuurders hebben zorgen over hoe zij de financiën sluitend kunnen krijgen. Management zit in de bekende sandwich en vraagt zich af: hoe krijgen we al onze doelstellingen voor elkaar.

Ik probeer me in te leven hoe ik het zou vinden, als ik me, als verzorgende bij de mensen thuis, aan een beperkt aantal minuten moet houden. Alleen mijn werk ‘achter de voordeur’ wordt betaald. Dan moet ik dus zoveel als mogelijk achter die voordeur zijn en dat consciëntieus registreren. Ik moet me afvragen of ik ook nog even dat afwasje wegwerk, als mijn collega met het lagere deskundigheidsniveau ziek is. Mijn werkgever krijgt niet voor mijn deskundigheidsniveau uitbetaald, als ik dit werk doe. Dat is dus even wikken en wegen. Ik moet ook besef hebben van de bandbreedte die voor mijn cliënt in te zetten is en me afvragen of ik die wel optimaal benut. Zo niet, dan doe ik mijn cliënt, mijn werkgever èn mijzelf tekort. Zou ik het nog leuk vinden om in de zorg te werken?

Afgelopen weken heb ik in meerdere zorgorganisaties gehoord ‘dat het in de cultuur zit’. Verzorgenden en verpleegkundigen zijn niet gewend om zich af te vragen, hoe het zit met de betaling van de zorg die ze leveren. Ze ‘zorgen’. Ze zijn in de zorg gegaan om te kunnen zorgen. En toch is dat bedrijfsmatige denken nodig om in dit tijdgewricht een goede verzorgende of verpleegkundige te zijn. Van verzorgenden en verpleegkundigen – in feite geldt dit voor allen die werkzaam zijn in zorgorganisaties – wordt verwacht dat zij blijven zorgen èn dat zij zakelijker worden. En daarmee staan zorgorganisaties midden in een grote cultuurverandering.

Bij een cultuurverandering wordt gemorreld aan de fundamenten. Vanzelfsprekende veronderstelling komen op losse schroeven te staan. Er wordt ander gedrag van medewerkers gevraagd. Medewerkers vragen zich af: heb ik het niet goed gedaan? Wie heeft dit nu weer bedacht? ‘Zij van het management hebben ook weer wat’. Terwijl ‘zij van het management’ voor opgaven staan, waar ze zelf ook niet 1, 2, 3 een oplossing voor hebben.

Als organisatieadviseur heb ik ook zo mijn vragen: hoe blijft het aantrekkelijk om zorgverlener te zijn? Hoe zorg je voor èn cliëntgerichte zorg èn een gezonde bedrijfsvoering? Hoe ondersteun je zorgverleners om de omslag te maken naar bedrijfsmatiger denken en handelen, zonder het kind met het badwater weg te gooien? Dit zijn interessante maar ook moeilijke vragen. De komende weblogs zal ik op het thema cultuurverandering verder ingaan. Want de vraag ‘zou ik het nog leuk vinden om in de zorg te werken’, moet mijns inziens hartgrondig met ‘ja’ beantwoord kunnen worden.