Besturen en navigeren
Datum:22-09-2009
Besturen en navigeren
C3 is in september 1988 opgericht en bestaat dus nu 7 x 3 = 21 jaar. Het geluksgetal maal het cijfer in onze naam vinden we een mooier jubileum dan de standaard 20 jaar. Dus gaan we het komende jaar die 21 jaar vieren. Onze verdere plannen houden we nog even geheim, maar afgelopen vrijdag is de start gemaakt voor de C3’ers zelf. Onze actieve feestcommissie had georganiseerd dat we in het mooie Twente een rally met klassieke auto’s mochten houden. Een beschaafde rally, want ons gemiddelde kwam niet boven de dertig kilometer. Het was een prachtige dag met mooi weer en veel plezier. Ik had het grote genoegen om Elsbeth als teamgenoot te hebben. Dat is een geweldige combinatie. Wij samen mochten in een goed gerestaureerde Jaguar MK 2 uit 1963 rijden.
Dat als inleiding voor het onderwerp van deze weblog, die gaat over besturen en navigeren. Het besturen van zo’n grote klassieke auto heeft een zekere heroïek. Er zit een groot stuur in, waar je zwaar aan moet draaien. De versnellingsbak schakelt zwaar (de achteruit was alleen met een ferme klap in te schakelen). Je zit als een vorst achter het stuur. Voorbijgangers zwaaien naar de bestuurder van de MK 2. Maar die bestuurder is volstrekt nutteloos zonder zijn navigator. Niet de bestuurder, maar de navigator bepaalt waar de auto naar toe gaat. Bestuurder en navigator moeten dus een goed team vormen. De navigator moet alle beschikbare informatie in korte tijd omzetten in stuurinformatie voor de bestuurder. Die moet goed luisteren naar de navigator en hij doet er goed aan niet tijdens het sturen zijn eigen interpretatie aan de informatie te geven. Want dan is de kans groot dat hij de verkeerde kant op rijdt. Wij vormden een goed team en Elsbeth een uitstekende navigator (en niet alleen in een klassieke auto, maar ook in haar opdrachten). Ik moet bekennen dat ik als bestuurder het een keer niet kon laten mijn eigen interpretatie te geven, waarop we prompt verkeerd reden.
Hier zit een mooie les in voor het leiden van organisaties. Ook daar gaat alle aandacht naar de bestuurder en ligt bij hem de heroïek. Maar als er op de achtergrond geen navigator is, die de juiste stuurinformatie geeft, dan stuurt de bestuurder net of de verkeerde kant op. Als de bestuurder de informatie van de navigator in de wind slaat, gaat het eveneens mis. De politiek is in dat laatste sterk; als de cijfers niet passen bij het gewenste beleid, wordt niet het beleid maar de cijfers aangepast. Veel deconfitures van organisaties komen daar ook uit voort. De bestuurder is de held en neemt zijn eigen beslissingen, ook al geeft de informatie aan dat het grootste plan niet haalbaar is. Er is wel een groot verschil met een autorally. Daar wordt het team onmiddellijk gestraft voor een foute beslissing, want fout rijden kost tijd en levert strafpunten op. Bij het besturen van landen en organisaties duurt het echter jaren voordat de foute beslissing zichtbaar wordt. En dan is de bestuurder allang (met of zonder bonus) vertrokken en voelt niet hij, maar voelen de achterblijvers de ‘straf’ van de verkeerde beslissing.
Bij rallies zijn de rollen van bestuurder en navigator duidelijk, evenals de invloed die de navigator heeft op de bestuurder. De bestuurder laat het wel uit zijn hoofd eigenmachtig beslissingen te nemen. Bij het opstijgen van vliegtuigen is het na de Tenerife ramp standaard geworden dat gezagvoerder en copiloot samen moeten verifiëren of ze de juiste informatie hebben en het eerst eens moeten zijn over de beslissing om op te stijgen, voordat actie genomen wordt. In de OK van het Oogziekenhuis geldt een vergelijkbare procedure; het hele OK team verifieert de informatie en moet het eens zijn dat de operatie kan starten.
Voor het besturen van organisaties zijn dat soort dubbelchecks niet gebruikelijk. Moeten we niet eens na gaan denken over de rol van de navigator bij het besturen van organisaties?
