Dashboard 2
Datum: 06-03-2012
Dashboard 2
Rob Adolfsen reageerde per Twitter op mijn vorige blog over het dashboard, dat hij als bezitter van een VW Kever met 37 pk motor toch wel graag wat meer metertjes op zijn dashboard zou willen hebben.
Dat is om twee redenen een interessante reactie. De eerste reden is de opvattingen over besturing geplaatst in de tijd. Misten de toenmalige Keverrijders de metertjes ook toen de auto op de markt kwam? Of is onze norm van wat je wilt weten na 50 jaar zo veranderd, dat we het nu niet meer genoeg vinden. Bij veel governancekwesties wordt over het verleden geoordeeld met de opvattingen van nu, terwijl we nu heel anders denken over goede governance dan jaren geleden. Ik zelf begon mijn autocarrière in een DKW 1000 van 15 jaar oud, waar ik toen heel tevreden over was. Ik denk dat ik het nu een uiterst oncomfortabele auto zou vinden met veel te weinig informatie voor de bestuurder, net zoals Rob dat over zijn Kever vindt.
De tweede reden is een mooie aanvulling op mijn vorige blog. Als je in een oude auto rijdt, moet je al je zintuigen gebruiken om te weten of het goed gaat. Je ziet informatie op het dashboard, je hoort de motor en de banden, je voelt trillingen als er iets niet goed gaat en je ruikt of de benzine goed verbrandt. Soms proef je zelfs op je tong dat je auto teveel motorolie gebruikt. In een moderne auto kun je die zintuigen niet meer gebruiken. Auto's anno 2012 zijn zo stil en zo stabiel, dat je alleen af moet gaan op de lampjes op je dashboard. Al die andere waarnemingen kun je niet meer doen. Dat ben je ook verleerd. Daardoor raak je ook het gevoel/ het instinct kwijt om door te hebben dat er iets niet pluis is. Met als risico dat je pas ingrijpt als het te laat is. Zoiets was er ook aan de hand met het ongeval met een vliegtuig van Turkish Airlines op Schiphol in 2009. De piloten negeerden een defecte hoogtemeter en vlogen op de automatische piloot door.
In bestuur en toezicht wordt soms ook op de automatische piloot doorgevlogen en worden signalen, dat er iets mis is, genegeerd of over het hoofd gezien. De bestuurder van een moderne organisatie beschikt over zoveel geavanceerde informatie, dat het hem moeite kan kosten om nog te horen, ruiken, voelen en proeven of het goed gaat in zijn organisatie. Als hij niet oppast, rijdt hij in een zo geavanceerde auto, dat veel sturingsinformatie bij hem weggehouden wordt, tot er rode lampjes gaan branden. En dan is het bijna te laat of moet onmiddellijk worden ingegrepen. Voor toezichthouders is het nog lastiger te beoordelen hoe de bestuurder bestuurt en of hij over de juiste informatie beschikt. En vooral met welke zintuigen de bestuurder het gevoel kan krijgen dat er iets niet pluis is, ook al geeft het instrumentenpaneel nog geen enkel signaal dat het niet goed gaat.
Als we de metafoor van auto's doortrekken, dan rijdt de huidige bestuurder in een luxe limousine model 2012, maar moet hij proberen het gevoel te houden en de zintuigen zo te gebruiken alsof hij een Spartaanse Engelse sportwagen uit de vijftiger jaren bestuurt. Dat is niet comfortabel en rustig, maar wel uitdagend en hard werken. Je moet de auto niet over de kop jagen en regelmatig stoppen om te checken of alles oké is. Dat moet je wel leuk vinden en aankunnen.
Dank aan Rob Adolfsen voor het aanreiken van het idee voor deze blog.