De avonturen van Gover en Nance (12) De badjuffrouw
Datum:24-02-2010
De avonturen van Gover en Nance (12) De badjuffrouw
Gover en Nance zijn op een druilerige zondagmiddag jeugdfoto’s aan het uitzoeken en inplakken.
Als Nance terugkomt uit de keuken met een vers kopje thee zit Gover dromerig voor zich uit te staren. ‘Wat is er Gover, wordt je weemoedig van die oude foto’s’ vraagt Nance.
‘Dat ook, maar ik zie ineens een mooie metafoor’ zegt Gover en hij laat Nance een foto van zijn zusje in het zwembad zien, waar ze zwemles krijgt aan de hengel van de badjuffrouw. Nance trekt haar wenkbrauwen op en wil vragen wat Gover bedoelt, maar hij is haar voor.
‘Van de week had ik een klant in de zaak die me vroeg wat goed toezicht is. Ik heb haar dat met veel woorden uitgelegd en haar een goed boek erover verkocht. Maar ondertussen dacht ik dat het toch raar is dat ik na zoveel jaar niet in een paar woorden kan uitleggen wat goed toezicht is. Dat heb ik nu gevonden: Het werk van de klassieke badjuffrouw is hét voorbeeld van goed toezicht’. Ze is niet opvallend of dominant, maar ze is overal aanwezig en ze ziet alles. Als je je niet goed voorbereidt of niet aan de spelregels houdt, omdat je je voeten niet gewassen heb of geen badmuts op hebt, stuurt ze je vriendelijk maar resoluut terug. Ze overziet het hele zwembad en kan met een enkele opmerking een risicovolle situatie oplossen. Ze troost je als je valt, maar ze is onverbiddelijk streng als je je misdraagt. Ze helpt je om te leren zwemmen, maar ze neemt het niet van je over. Maar als het echt mis gaat, dan springt ze in het water en redt een kind van de verdrinkingsdood. En gaat daarna op dezelfde rustige manier door dat kind te leren zelf te zwemmen. Ze geeft niet om uiterlijk vertoon en stelt zichzelf niet centraal. Ze houdt dienend toezicht maar met duidelijke regels en een strakke handhaving.’
Gover moet even op adem komen na dit lange betoog. Nance knikt hem vriendelijk toe en vraagt Gover om te verduidelijken waar de parallel zit, ook al begrijpt ze dat heel goed. Gover voelt zich aangemoedigd door zijn zus en gaat gloedvol verder: ‘Raden van toezicht of raden van commissarissen kunnen wat leren van de badjuffrouw. Voor toezicht zijn heldere kaders nodig waar raad van bestuur en raad van commissarissen zich aan houden. Als de raad van bestuur zich niet aan die kaders houdt, wordt hij teruggefloten. Als hij zich niet goed voorbereidt op een dossier neemt de raad van toezicht het niet in behandeling en stuurt hem terug. De toezichthouder overziet alles en is duidelijk aanwezig, zonder te overheersen of zichzelf centraal te stellen. Hij ondersteunt de raad van bestuur als het even wat minder gaat, maar gaat er wel van uit dat de raad van bestuur zelf de problemen oplost. Als een nieuwe raad van bestuur het vak nog moet leren (leren zwemmen), dan is de raad van toezicht daarin ondersteunend, zonder het over te nemen. Maar als het echt mis gaat springt de raad van commissarissen bij en helpt de raad van bestuur om de organisatie niet te laten verdrinken. Goed toezicht is dus handelen zoals de badjuffrouw’.
‘Je hebt nog steeds veel woorden nodig, maar het is wel een mooie metafoor’ zegt Nance, terwijl Gover zijn –inmiddels koude- kopje thee drinkt. ‘Maar waarom een badjuffrouw en geen badmeester?’. ‘Ik weet niet hoe het bij de meisjes zat’ zegt Gover ‘maar de badjuffrouw had gezag dat je als klein jochie accepteerde, terwijl we de badmeester altijd probeerden te provoceren. Wat meestal nog lukte ook. Misschien is dat wel masculien gedrag bij die kleine jongens, maar het zit ook in de badmeester, die autoritair was en zichzelf een hele Piet vond. Daarmee riep hij weerstand en provocerend gedrag op. Ik zie sommige president-commissarissen zich ook gedragen als de autoritaire badmeester. Dat roept kwajongensgedrag op bij de raad van bestuur. In ieder geval is het wel een mooie aanvulling op de metafoor. Misschien is toezicht houden wel een feminiene activiteit en zijn vrouwen daar beter in dan mannen.’
‘Maar je zegt ook dat raden van bestuur zich soms als kwajongens gedragen. Dat ben ik met je eens. Ik heb dat als eens vaker gedacht’ zegt Nance. ‘Vertel’ roept Gover. Maar Nance houdt het af. Een andere keer, want nu moet ze eten gaan koken.