De kwalificerende bestuurder kijkt ver vooruit
Datum: 30-08-2009
De kwalificerende bestuurder kijkt ver vooruit
Een bestuurder bestuurt de organisatie. Het woord besturen geeft al vrij goed aan waar de bestuurder voor is. Hij kan zorgen dat er gestuurd wordt. Sturen heeft met richting te maken.
Zonder richting valt er niets te sturen. Een buschauffeur is ook bestuurder maar dan van een bus. Van bussen is meestal bekend waar ze heen gaan en anders is er dan de tom-tom.
In een organisatie in een voor gezondheidszorg is dat anders. De richting in zo'n organisatie lijkt vaak wel duidelijk maar is dat in zijn geheel niet. Dat komt omdat er geen goede definitie van richting is.
Vaak lijkt het toch wel dat de organisatie een bepaalde kant opgaat? Dat is ook zo, maar het is net als met communiceren, je kunt niet geen richting hebben. Richting is er altijd, het is alleen de vraag of we weten waar we heengaan, of we meten hoever we zijn en of tussentijds de richting niet verandert.
Een belangrijke taak van een bestuurder is volgens mij om te kwalificeren of de organisatie de juiste kant op beweegt. Dus dat hij aan de hand van uitspraken over goed of niet goed kan zeggen of we de goede richting te pakken hebben. De bestuurder moet bij die activiteit ver vooruit kijken.
Dat ver vooruit kijken is belangrijk. Als je richting bepaalt aan de hand van punten die dichtbij liggen, dan ga je zigzaggen.
Hoe groter de organisatie, hoe langzamer deze zal reageren op koerswijzigingen. Hier gaat de vergelijking met een tanker op. Als een tanker de oceaan overvaart, dan is al van tevoren bekend waar hij moet uitkomen. De koers wordt daarop uitgezet en er wordt een vaarplan gemaakt. Computers berekenen constant de afwijkingen op de geplande koers door stromingen en dergelijke. De kapitein zorgt dat er steeds wordt bijgestuurd.
In de huidige gezondheidszorg is de bestemming van grote organisaties vaak niet zo helder.
Tenminste is deze bestemming omgeven met een groot aantal vraagstukken.
De richting van de organisatie zoals die wordt beleefd binnen de organisatie is vaak voor een belangrijk deel de resultante van wat er al is. Dat is belangrijk anders dan de sturingsmetafoor van de tanker. Bij de tanker wordt een doel gekozen en wordt een vaarplan gemaakt.
Bij organisaties voor de gezondheidszorg zijn er lang terug keuzen gemaakt die nu nog een grote invloed hebben op de richting van de organisatie. Het is aan de bestuurder die op dit schip stapt de taak, om te kwalificeren of de organisatie de goede richting te pakken heeft.
De vraag zal zich dan voordoen, hoe hij moet bepalen wat de lange termijn doelen van de organisatie zijn. Stelling: “Die kennis kan hij niet binnen de organisatie halen en de wereld erbuiten is ambigue.