De spiegel
Datum: 15-04-2012
De spiegel
Laatst zei iemand tegen een bestuurder: “Ik heb je nog nooit gezien en toch ken ik je een beetje, want ik ken je organisatie”. Het bleek nog waar ook. Een organisatie is immers een spiegel van de persoon van de bestuurder. Een bescheiden bestuurder heeft meestal een bescheiden organisatie, een open bestuurder heeft een open organisatie, een angstige bestuurder een angstige organisatie enz. Hoe kan dit en welke psychologische fenomenen spelen daarbij een rol? Daar wil ik in deze blog iets over schrijven.
Allereerst speelt er een fenomeen, dat is ontwikkeld binnen de behavioristische psychologie, namelijk modeling. Modeling houdt in dat mensen het gedrag van andere mensen, waar ze respect voor hebben, nadoen. Kleine kinderen imiteren het gedrag van hun ouders en later van leeftijdsgenoten. Pubers kleden zich als hun popidolen en medewerkers imiteren het gedrag van hun bestuurder. Een bestuurder vertelde bijvoorbeeld dat hij was gestopt met het dragen van een pak. Binnen de kortste keren droeg ook zijn management en de staf weer een trui. Ook op andere punten wordt het gedrag van een bestuurder snel overgenomen. Hoe laat begint hij, hoe snel beantwoordt hij zijn mail en hoe ruim declareert hij. Hoe open is een bestuurder over zijn twijfels en hoeveel risico neemt hij. Allemaal zaken die snel worden overgenomen door medewerkers. De buitenwereld ziet dit gedrag en krijgt daardoor een beeld van de bestuurder.
Daarnaast speelt de bestuurder een belangrijke rol in de manier waarop de organisatie met de buitenwereld omgaat. Staat hij open voor nieuwe ontwikkelingen en ziet hij ze als een bedreiging of als een kans? Is hij gericht op samenwerking of zoekt hij juist de concurrentie? Voldoet hij altijd aan externe eisen of gaat hij daar de strijd over aan? Hoe een bestuurder handelt wordt voor een belangrijk deel bepaald door zijn persoonlijkheid. Daardoor zegt de wijze waarop een organisatie met de buitenwereld omgaat iets over de persoonlijkheid van de bestuurder.
Door deze fenomenen is een organisatie dus een spiegel voor en een spiegel van de bestuurder.