De Toestand van de Zorg 17-10-2010

Datum: 17-10-2010

De Toestand van de Zorg 17-10-2010

Deze week een reflectie op:
– De nieuwe bewindsvrouwen van VWS
– De ruzies van VWS met het zorgveld
– Een vervolg op de keuzen van CZ
– De dreigende splitsing van de Orde van Medisch Specialisten
– De parallel tussen professionals uit verschillende sectoren

Bewindsvrouwen
Sinds donderdag zijn er nieuwe bewindsvrouwen op VWS, Edith Schippers en Marlies Velthuijzen van Zanten-Hyllner. Het is nog te vroeg om te weten wat het betekent voor de gezondheidszorg. Edith Schippers is in ieder geval een voorstander van marktwerking en concurrentie om de gunst van de cliënt. Ze verzette zich tegen de coöperatie tussen ziekenhuis en zorgverzekeraar rond het Vlietland en tegen de fusie van de Zeeuwse ziekenhuizen. Dat fusies tussen zorgaanbieders en zorgverzekeraars door de nieuwer regering verboden worden, komt ongetwijfeld uit haar koker. Opmerkelijk vond ik haar opstelling op de bordesfoto. Ze draagt een meer dan paars mantelpakje en staat ver los van de rest van de ministersploeg, voor de kijker ver ter linkerzijde. Laat mevrouw Schippers zo zien dat ze liever een ander kabinet had gehad?
Mevrouw Velthuijzen van Zanten heeft ruime ervaring in de ouderenzorg, dat is een voordeel. Maar ze heeft geen bestuurlijke en politieke ervaring, dat is een nadeel. Ze ligt nu al onder vuur van Wilders omdat ze naast een Nederlands een Zweeds paspoort heeft. Dat gaat haar hinderen als ze Wilders’ beleid voor de ouderenzorg moet uitvoeren.

Er wordt veel geklaagd over het geringe aantal vrouwen in het kabinet, maar drie heel belangrijke ministeries VWS, OCW en infrastructuur worden door vrouwen geleid. Een beperkt aantal vrouwen heeft dus wel de sleutel in handen om belangrijke zaken voor de burger tot stand te brengen.

Minder ruzie?
Dat VWS geleid wordt door vrouwen kan een voordeel zijn voor de verhoudingen met het zorgveld, omdat vrouwelijke bestuurders geacht worden eerder tegenstellingen te overbruggen. Dat is ook wel nodig, want Klink had inmiddels ongeveer ruzie met iedereen: de specialisten, de orthodontisten, de apothekers, de huisartsen, de ziekenhuizen. En dat leidde tot veel nutteloze rechtszaken, een trend die zich nu uitbreidt naar de zorgverzekeraars en in het bijzonder CZ, die voor zijn keuzen rond borstkankerbehandeling door verschillende partijen voor de rechter wordt gedaagd.

CZ
Over de keuze van CZ rond borstkanker, schreef ik vorige week al.
CZ heeft uiteindelijk niet zes, maar vier ziekenhuizen te slecht bevonden voor een contract voor borstkankeroperaties. Vreemd is dat het Slotervaart, dat agressief op de keuze reageerde, nu niet uitgesloten wordt. Van der Meeren (voorzitter raad van bestuur van CZ) zal toch niet bang zijn voor Erbudak (directeur Slotervaart).
Overigens is er een kentering te zien in de commentaren. Werd er eerst partij gekozen voor de ziekenhuizen, nu overheerst de mening dat CZ eindelijk doet wat een zorgverzekeraar hoort te doen, namelijk keuzen maken in zorginkoop. Dat de professionals en de ziekenhuizen misbaar maken over de criteria is niet relevant. CZ heeft jaren om die criteria gevraagd en ze niet gekregen. Nu CZ zelf kiest, komen de professionals ineens in beweging. Ik schreef daar vorige week al over, maar ik zie dat beeld nu in veel andere reacties terug.

Amputatie van de Orde?
Een club conservatieve vrijgevestigde medisch specialisten wil zich afsplitsen van de Orde van Medisch Specialisten (OMS). De stichting ‘Bezorgd’, die de propaganda tegen de plannen van Klink leidde, wil zich daarom omvormen tot een aparte belangengroep.
Waar hebben we dat eerder gezien? In 1992 viel de voorganger van de Orde, de LSV (Landelijke Specialisten Vereniging) uiteen in drie stromingen. Het Nederlands Specialisten Genootschap (NSG) bestond uit dokters, die de inhoud van het vak en de relatie naar de patiënt op de eerste plaats stelden. Zij zetten zich af tegen de geldwolven onder hun collega’s, die inkomen lieten prevaleren boven professionaliteit. De Nederlandse Specialisten Federatie (NSF) stond aan de andere kant, die verdedigde de vrije vestiging en het inkomen van de specialist. Degenen, die niet durfden kiezen bleven achter in de LSV. De stichting ‘Bezorgd’ lijkt de reïncarnatie van de NSF. Het is zorgelijk dat er nu geen pedant is van het NSG met dokters, die hun vak centraal stellen. Dat lijkt het beeld te bevestigen dat het nu nog meer over geld gaat dan 18 jaar geleden.
Overigens is in 1993 de orde hersteld. Op advies van een commissie wijze mannen (ook hier geen vrouwen) zijn NSG, NSF en LSV opgegaan in een nieuwe organisatie: de Orde van Medisch Specialisten, die onderdeel is van de KNMG. De samenhang tussen professionele ontwikkeling en belangenbehartiging zou vanaf 1993 versterkt worden en de LSV moest vanwege haar slechte naam verdwijnen. Anno 2010 staan de specialisten op hetzelfde punt als 17 jaar geleden. De OMS is een gewone vakbond en de samenhang met het professionele werk van de wetenschappelijke verenigingen is gering. De OMS heeft een slechte naam en ligt overhoop met het ministerie.
Tijd voor een commissie van wijze vrouwen?

Piepende professionals
De medici zijn niet de enige beroepsgroep, die vecht voor het behoud van de privileges. Kunstenaars klagen steen en been over de voorgenomen bezuinigingen op cultuur en ‘het aantasten van de artistieke vrijheid’.
De accountants zijn in rep en roer over de discussienota van de Europese commissie. Het moet natuurlijk wel anders, maar dat moet de commissie niet bedenken, dat willen de accountants zelf doen. Net als bij de discussie over borstkanker roepen de accountants nu dat zij als professionals de enigen zijn, die nieuwe richtlijnen en criteria kunnen opstellen. Dat hebben ze nooit gedaan, maar nu de nood aan de man komt kan het ineens wel. Overigens was een accountant ontwapenend eerlijk. EU commissaris Barnier wil accountants verbieden om adviesdiensten te draaien. In een reactie zei een accountant dat die splitsing niet kan, omdat ze anders te weinig omzet kunnen draaien. Zo eerlijk heb ik het een medisch specialist nog niet horen zeggen.
Het patroon in al deze discussies is hetzelfde: zo lang de druk niet groot genoeg is pakken professionals de problemen in hun beroepsgroep niet aan. Zodra een ander (CZ, de EU) actie onderneemt om tot verandering van de spelregels te komen, roepen de professionals dat ze er zelf mee bezig zijn en snel tot resultaten zullen komen. Gelooft u het ?