Euro of gulden
Datum:02-05-2010
Euro of gulden
Met een glimlach bekijk ik de opwinding over Griekenland en de vrees of de wens dat de Euro verdwijnt en de gulden weer wordt ingevoerd. In mijn blog van 3 oktober 2009 schreef ik al over angst en de vele keren dat er sprake is van vals alarm. Ik voorspelde toen dat de Mexicaanse griep wel mee zou vallen en dat de economie sneller aan zou trekken. Beide voorspellingen blijken te kloppen. Dus vals alarm. Maar de mens wil graag bang zijn of bang gemaakt worden. Daarom leven we nog steeds met de doem van vergrijzing en een onoverkomelijk begrotingstekort. En waren we heel blij met de uitbarsting van een vulkaan op IJsland, zeker toen er risico was van een nog veel grotere uitbarsting van een andere vulkaan. Kennelijk hebben we in Nederland ongeveer iedere drie weken een nieuwe mogelijke ramp nodig om bang voor te zijn (of om stiekem blij mee te zijn, omdat je dan ongewenste maatregelen door kunt drukken).
De nieuwste ramp heet Griekenland en de angst is dat de economische eenheid van de EU uit elkaar valt en dat de euro verdwijnt. Lees het artikel van Willem de Bruin in de Volkskrant van 1 mei (Het Vervolg pagina 9). Hoewel er ook mensen zijn, die hun kans schoon zien om alsnog de gulden terug te krijgen. Zie bijvoorbeeld het interview met Martin van Winden in de NRCHandelsblad van 1 mei 2010 (Opinie & Debat pagina 10).
Niets van dat alles gaat volgens mij gebeuren. Evenmin deel ik de verwijten aan Duitsland dat ze te lang treuzelen en daardoor het risico groter maken. Bondskanselier Merkel en vooral minister van Financiën Schäuble spelen een ragfijn spel, waar Machiavelli grote bewondering voor zou hebben. Ze trekken alle macht naar Duitsland toe en maken daarvan de centrale macht in Europa, die er in 1992 niet mocht komen.
In het verdrag van Maastricht van 1992 werd immers gekozen voor de invoering van de euro zonder dat er sprake was van een politieke unie of centraal gezag in Europa, dat begrotingsdiscipline kon afdwingen. Veel commentatoren vinden dat het toen al fout is gegaan en dat zich dat nu wreekt. Ik denk het omgekeerde. Toen was de euro een slimme zet om Europa economisch sterk te maken. Dat is ook wel gebleken als je ziet hoe sterk de euro ten opzichte van de dollar is geworden en als je ziet dat steeds meer landen hun geldvoorraad in euro’s in plaats van dollars aanhouden. In 1992 en in 2001 was de tijd niet rijp voor een sterke eenheid in Europa.
Je kunt dan proberen het van te voren te regelen, maar dan heb je geen schijn van kans. Je kunt ook proberen een aantal randvoorwaarden te creëren en afwachten tot het mis gaat. Een van de randvoorwaarden die Duitsland heeft geëist is een onafhankelijke Europese Bank en ze zijn zo slim geweest die wel in Duitsland te vestigen, maar er een Fransman aan het hoofd toe te staan (waardoor ze niet van machtsconcentratie beschuldigd konden worden).
Vervolgens hebben ze rustig gewacht tot het mis ging, ondertussen wel consequent pleitend voor begrotingsdiscipline. Nu die er niet is en vooral de Zuidelijke Landen (die Frankrijk graag in de EU wilde hebben) in de mist gaan, komt er druk op Duitsland om Griekenland en daarmee Europa te redden. Merkel en Schäuble zeggen zo lang mogelijk nee, enerzijds om interne politieke redenen, anderzijds om niet van machtsmisbruik beschuldigd te worden. Er komen speculaties en de risico’s worden groter, ook voor Spanje en Italië. En dan, o wonder, de Franse President Sarkozy, doet een oproep aan Duitsland om in te springen, terwijl de andere womanizer Berlusconi zich opvallend stil houdt. Frankrijk, de grootste tegenstreven van Duitsland vraagt aan Duitsland om Europa te redden. En het UK speelt geen rol en is intern bezig met onoverzichtelijke verkiezingen.
En dan op het juiste moment, beweegt de Duitse regering. Ze doet toezeggingen en ze kan inmiddels in het binnenland uitleggen dat het Duits belang is om in te grijpen. De Duitse bevolking blij, Frankrijk blij, de EU gered. En de komende jaren ligt de macht in Europa bij het sterkste land, Duitsland. Ineens zijn de problemen van 1992 opgelost. Er is iemand in Europa, die anderen regels kan opleggen en gedisciplineerd (begrotings)gedrag kan afdwingen. En die wordt niet bestreden door Frankrijk of Engeland, maar als held binnengehaald.
Knap gespeeld van Merkel en Schäuble, vindt u niet?
En goed voor Europa, want Duitsland is tegenwoordig een van de sterkste economieën en een van de best functionerende democratieën.
De Euro verdwijnt niet, die komt alleen maar sterker uit de strijd. Dus niets om bang voor te zijn.