Geen mens verdient het om alleen te sterven
Datum: 28-12-2007
Geen mens verdient het om alleen te sterven
Deze uitspraak wordt gedaan door Monique, in FD persoonlijk van 22 december jongstleden. Zij is als vrijwilligster verbonden aan het Joods Hospice Immanual in Amsterdam-Zuid. Tot voor kort heb ik weinig met hospices te maken gehad. Ik heb ze wel eens bekeken als ik in een zorginstelling kwam, waar een hospice aan verbonden was. Mij viel in vergelijking met een afdeling in het verpleeghuis de kleinschaligheid op en veelal de warme sfeer.
Die onbekendheid met hospices veranderde een paar maanden geleden toen bij de vader van mijn vriendin keelkanker werd geconstateerd. Hij besloot niet in te gaan op het voorstel van de medisch specialist om zich te laten opereren. Dit was een heel rationele beslissing van een heel rationele man. Voor hem stond vast dat het leven veel heeft gebracht maar dat het nu genoeg is geweest.
Wat is de consequentie van een dergelijke beslissing? Familie bevraagt je doordringend of je het wel zeker weet. De medisch specialist kijkt het ook nog eens aan. De huisarts checkt een aantal keer. Maar als je consistent blijft, is het een feit: geen operatie maar palliatieve sedatie. Weg uit het medisch circuit van het ziekenhuis. Thuis tot het levenseinde.
Een paar weken geleden is de vader van mijn vriendin verhuisd naar een hospice. Dat is een hele stap, want je weet dat de laatste levensfase ingaat. Maar geen kommer en kwel. Van mijn vriendin hoorde ik over de prettige sfeer die ze aantrof. Vorige week heb ik hem bezocht. De vader heeft de sfeer van thuis meegenomen. De boeken, de glazen, de stoel, de sigaretten en de asbakken, de salontafel. Het enige verschil is het hoog/laagbed in de kamer, de wasbak achter het kamerscherm. Het tafeltje met medicijnen is in de afgelopen weken een stuk voller geworden.
Opvallend is de huiselijke sfeer. Prettige mensen die verzorgen. Geïnteresseerd maar met gepaste afstand. De meeste zijn vrijwilliger. De eigen huisarts blijft komen; een paar keer week komt een verpleegkundige. Door het artikel uit het FD begrijp ik dat dit een ‘low care’ hospice moet zijn: ‘bijna thuishuizen’, waarbij de medische en verpleegkundige zorg van buiten komt. De ‘high care’ hospices zijn complete zorghuizen met eigen medisch personeel.
Iedereen kan in de laatste levensfase een appel doen op zorg in een hospice, als je maar niet in een verpleeghuis woont. De benodigde thuiszorg wordt via de AWBZ betaald met een reguliere eigen bijdrage, zoals dat bij thuiszorg in de eigen woning ook het geval zou zijn. De huisarts en de medicijnen zitten in het basispakket, dus voor die zorg ben je ook verzekerd. Meestal duurt een verblijf in een hospice rond de 3 maanden. Er wonen ongeveer 10 mensen.
Het grote verschil met ‘reguliere zorg’ zit hem in de vrijwilligers. Per hospice zijn er veelal tientallen vrijwilligers. Zij kunnen een cursus volgen, gericht op de laatste levensfase en stervensbegeleiding. Deze vrijwilligers zijn zeer gemotiveerd. Ieder heeft zijn eigen drijfveren om dit werk te doen. De belangrijkste heeft Monique verwoord, denk ik, door haar statement ‘geen mens verdient het om alleen te sterven’.