Gevraagd: meer ‘wij’ in de zorg

Datum: 27-09-2011

Gevraagd: meer ‘wij’ in de zorg

Komende vrijdag brengen we als C3-ers een dag door met Erik Heineman. Ik heb er veel zin in en ter voorbereiding heb ik vanavond zijn inaugurale rede gelezen. De titel met subtitel geven mooi weer wat zijn gedachtegoed is: Het paradigma van de zorg: EGO-systeem of ECO-systeem? “Hoe weten de waterdruppels dat ze samen een rivier zijn?” Omdat ik toch op de bank zat te lezen, ben ik doorgegaan met de masterthesis van Rink Kaashoek met de pakkende titel ‘Dat bepaal ik zelf wel!’. De thesis gaat over de spanning tussen professionals en managers en over de organisatie van professionele ruimte in de zorg.

Beide auteurs hebben gemeen dat ze zich bezorgd maken over de ordening en werking van de gezondheidszorg in de dagelijkse uitvoering. Heineman pleit voor minder ‘ik’ (EGO) en meer ‘wij’ omdat de complexiteit van zorg zo is toegenomen, dat je het niet meer alleen of vanuit de eigen ‘koker’ kunt. Kaashoek ziet ook meer in ‘wij’: de samenwerking tussen de professional en manager moet effectiever, vanwege de beperktere financiële armslag en de toenemende kwaliteitseisen.

Ik voel iets van somberte in mij boven komen als ik een appel hoor op meer ‘wij’. Ons tijdgewricht heeft te kampen met individualisme en weinig tolerantie. Waar moet je beginnen om meer ‘wij’ te krijgen? Terwijl het ik-denken tot in onze haarvaten de dominantie is, begrijp ik ook uit de uitleg van Heineman. ‘Ik en wij’ zie je ook terug in de voorkeurstijlen om iets in te voeren of te veranderen. De stijlen zijn te herleiden tot een Lewiniaanse, lineaire en episodische aanpak of de meer op evenwicht en continuïteit gerichte Confuciaanse aanpak. Het Lewiniaanse denken voert nog steeds de boventoon.

Zowel Kaashoek als Heineman lijken de oplossing te zien in ‘gewoon aan de slag gaan’ en de initiatieven daartoe niet exclusief te beleggen bij managers maar juist ook bij professionals. Vooral het mixen van deze groepen lijkt me dan een belangrijke slaagfactor te zijn. Het lijkt me interessant om dit thema vrijdag in C3-verband verder uit te diepen en te bekijken hoe we daar in ons werk mee omgaan en wat we daar (nog) beter in kunnen doen.