Grijze paradox
Datum:18-11-2009
Grijze paradox
Gisteren was een paradoxale dag. Het FD kopte: ‘Vergrijzing kost miljarden extra’. Het CPB heeft uitgerekend dat mannen straks gemiddeld 83,2 jaar worden en vrouwen 85,5 jaar. In het regeerakkoord was gerekend op respectievelijk 81,5 en 84,2 jaar. Die ongeveer 1,5 jaar meer schijnt onze regering fors op kosten te jagen. Wat die kosten zijn en welke baten daar tegenover staan, blijkt niet uit het artikel. En wie die kosten betaalt al helemaal niet. De suggestie wordt gewekt dat iedere oudere burger de staat handenvol geld kost. Het lijkt er op dat burgers boven de zestig gezien worden als een soort sprinkhanenplaag, die veel geld kosten en alles kaal vreten.
Ik word altijd heel chagrijnig van dit soort artikelen. Als of iedereen boven de 60 alleen maar een kostenpost is. Veel van die ‘grijzen’ betalen nog vele jaren heel veel belasting, besteden hun vermogen aan consumptieve uitgaven en dragen hun steentje bij door of te werken, vrijwilligerswerk te doen of onbetaald op de kleinkinderen te passen (en daarmee de regering te helpen besparen op de kosten van kinderopvang).
Dezelfde middag ging ik met veel andere ‘grijze probleemgevallen’ een prik tegen de Mexicaanse griep halen. Want ik hoor bij de risicogroep boven de zestig. En voorkomen moet worden dat mensen uit die risicogroep dood gaan aan de griep. ‘s Avonds las ik in de krant dat de overheid voor mensen tussen 55 en 75 een screening op darmkanker wil invoeren. Dat zou in die groep 1400 doden per jaar schelen.
Dat is wel zeer paradoxaal. Als vergrijzende burgers slechts een onbeheersbare kostenpost zijn, dan kun je ze beter beschaafd uitroeien of tenminste niet ingrijpen als ze dreigen te sterven. Heel cynisch geredeneerd is het niet verstrekken van griepprikken aan ouderen en het afzien van de screening op darmkanker een probaat middel om de kosten van de vergrijzing te drukken. Dan gaan er immers flink wat meer van die ‘uitvreters’ dood.
Voor de goede orde: Dat is niet wat ik zou willen. Wat ik wel zou willen is dat we ermee ophouden om 20% van de Nederlandse bevolking aan te praten dat ze een geweldig groot probleem voor de samenleving vormen. En dus beter zo snel mogelijk dood kunnen gaan. Om ze vervolgens prikken te geven en te screenen om doodgaan te voorkomen.
Hoe paradoxaal zit het beleid in elkaar?
Naschrift:
In een artikel in het FD van vandaag ‘Den Haag houdt hardnekkig vast aan de vergrijzing als “prolbeem”‘ wordt dezelfde conclusie getrokken. Hoogleraar Jan Latten zegt ‘Eerst geven we geld uit .. om te zorgen dat mensen langer leven en vervolgens vinden we het een probleem dat het allemaal te duur wordt. Moeten we dan weer minder lang gaan leven?’ Het artikel van Jule Hinrichs kraakt ook de aannamen van het CPB, die onder de vergrijzing als probleem liggen. Het is dus niet alleen een paradox, maar ook kokerdenken van CPB en politiek.