Handreiking Euthanasie: professional uit de lead?

Datum: 17-01-2016

Handreiking Euthanasie: professional uit de lead?

Het ministerie van VWS heeft eind vorig jaar een handreiking over euthanasie uitgebracht. Over die handreiking is veel te doen, omdat deze euthanasie bij demente patiënten mogelijk zou maken.
Ik betwijfel zeer of dit verstandig is en vrees dat we ons op een hellend vlak begeven.

Maar deze blog gaat niet over de inhoud van de handreiking, maar over de totstandkoming. Deze handreiking is op verzoek van VWS (of ‘in opdracht van”?) opgesteld door een werkgroep van VWS, Ministerie van Veiligheid en Justitie en de KNMG (Koninklijke Maatschappij der Geneeskunde). De handreiking bevat de resultaten van onderzoeken naar ‘juridische mogelijkheden en praktische knelpunten’ en richt zich alleen op de schriftelijke euthanasieverklaring. De handreiking is er voor de arts.

Wat een verschil met de vorige handreiking van 2006. Deze was opgesteld door de KNMG en de beroepsvereniging van verpleegkundigen (toen AVVV en Nu91, nu V&VN), zonder inmenging van de overheid. De handreiking ging uit van de professionals, het professioneel handelen en de relatie professional met de patiënt. Uiteraard binnen de juridische kaders.

Als je de positie van beide handreikingen met elkaar vergelijkt, dan zijn er een aantal zorgelijke ontwikkelingen:
– Niet de professionals zijn de initiatiefnemers en verantwoordelijken voor de handreiking euthanasie, maar de Rijksoverheid.
– Niet professionele verantwoordelijkheid is de insteek, maar de juridische mogelijkheden.
– De dokters doen nog wel mee in het opstellen van de handreiking, maar de verpleegkundigen niet meer.

We hebben de mond vol over ‘professional in the lead’, maar hier is een belangrijk professioneel vraagstuk uit handen van de professionals genomen.
Evenzo’ staat de patiënt centraal’, maar zijn de patiëntenverenigingen niet zichtbaar in de discussie betrokken.
Ik vind het een zorgelijke ontwikkeling dat bij zo’n menselijk, ethisch en professioneel vraagstuk nu de overheid ‘in the lead’ is. En dat dan ook nog als een soort praktische ambtelijke uitvoering, zonder een principiële discussie in de Tweede Kamer.

Los van de inhoud roept de totstandkoming van de handreiking de vraag op of VWS zich nu helemaal beschouwt als de baas van de zorg, ook op professioneel gebied.