Het besturen van onzekerheid

Datum: 30-09-2009

Het besturen van onzekerheid

In tijden van crisis worden mensen onzekerder. Hoe kan je als bestuurder zorgen dat de medewerkers in de organisatie vertrouwen blijven houden?

Mensen houden niet van onzekerheid, dus in tijden dat men niet weet hoe het zal gaan met baan, baas of bedrijf zal men hoe dan ook coping gedrag gaan vertonen. Coping is het aanpassen van het gedrag op de vermeende situatie. Vermeende, want de werkelijkheid bestaat niet. De ene persoon ziet een ontstane situatie als een kans, de ander als een zodanige bedreiging dat niets anders rest dan stil in een hoekje gaan zitten en afwachten tot het over is.
Mensen verschillen nu eenmaal erg in de wijze waarop ze een situatie als stressvol ervaren.
Als de organisatie in zwaar weer komt, en dat is op dit moment bij veel organisaties aan de orde van de dag, dan zal de bestuurder zich moeten afvragen hoe de perceptie van onzekerheid gereduceerd kan worden. Een duidelijke lijn en een meer dan goede communicatie zijn daarbij de toverwoorden.
Als mensen niet weten waar ze aan toe zijn, dan gaan ze zoals gezegd hun eigen werkelijkheid creëren. Dat kan bestaan uit roddel en achterklap, het vormen van coalities en lijdelijk verzet.
Het behoeft geen betoog dat dit alles dodelijk is voor de sfeer in het bedrijf. Maar hoe ga je er mee om als veel mensen hun baan zullen verliezen? Een paar suggesties.

Mensen zijn in wezen niet haatdragend. De bestuurder kan veel doen door persoonlijk verantwoordelijkheid te nemen voor wat er moet gebeuren. Je moet natuurlijk wel goed weten wat je doet. Domme fouten horen niet in gevoelige processen thuis. Als er zwaar weer voor de organisatie op komst is, dan is het goed om dit, indien mogelijk te delen binnen de organisatie en een adequate aanpak te maken. Het helpt als achteraf het gevoel bestaat dat er alles aan gedaan is. In elk stadium is communicatie belangrijk. Medewerkers nemen direct waar als de boodschap niet overeenkomt met de feiten. Dit is ook het geval als er in de communicatie boodschap statements gemaakt worden die niet waargemaakt kunnen worden. Bijvoorbeeld: Als we bezuinigen kunnen we betere zorg leveren. Zeg het gewoon zoals het is.

Een ander begrip is fairness, dit heeft met eerlijkheid te maken. Wij bezitten als mensen een ingebouwd mechanisme waarmee we beoordelen of een situatie eerlijk is. We schatten in of het middel erger is dan de kwaal en op grond daarvan maken we ook de keuze aanpassen of verzetten.
Als er dan toch ontslagen moet worden, besteedt dan veel aandacht aan de te zetten stappen vanuit de optiek van de medewerker en zorg dat daar een strakke regie op gevoerd wordt.
Maak een zorgprogramma voor de vertrekkende medewerkers.
Misschien allemaal heel logisch, maar ’t gaat weleens mis. Voor de bestuurder betekent het dus in tijden van crisis, scherp op de wind varen. Goede analyse, duidelijke koers, eerlijkheid een goede communicatie en een strakke regie.