Het toepassen van dwang en drang als verpleegprobleem

Datum: 16-05-2011

Het toepassen van dwang en drang als verpleegprobleem

Vrijheidsbeperking is iets waar terughoudend en zeer zorgvuldig mee omgegaan dient te worden. Daar zullen velen het wel mee eens zijn. Toch wordt vrijheidsbeperking nog veel toegepast, zo schijnt het. In deze blog wil ik een bruikbaar perspectief schetsen om het toepassen van dwang en drang te verminderen.
Dwang- en drangmaatregelen worden over het algemeen toegepast om risico’s voor cliënt en omgeving te beperken. Deze risico’s en de daarbij behorende maatregelen kunnen geheel verschillend van aard zijn. Het kan bijvoorbeeld zijn dat iemand wegloopt, gaat dwalen, agressie vertoont of 's nachts uit bed kan vallen.
Het gaat hier heel vaak om verpleegproblemen. Een verpleegkundige heeft tot taak het welzijn en de gezondheid van cliënten te bevorderen. Een verpleegkundige kan zich bedienen van technische interventies, maar is ook opgeleid om te zorgen dat het verpleegproces goed verloopt. De factoren die ervoor zorgen dat het herstel van de cliënt wordt belemmerd, dienen weg genomen of verminderd te worden.

Gedrag van de cliënt dat vooraf gaat aan vrijheidsbeperking kan diverse oorzaken hebben. Zonder hier nu in deze korte blog heel uitgebreid op in te gaan, ontstaat gedrag altijd in relatie met de omgeving. De communicatie goeroe Watzlawick zei: Je kunt niet niet communiceren. Communicatie is een wederzijds patroon van actie en reactie. Het gedrag van de cliënt ontstaat niet autonoom, maar altijd in relatie tot de omgeving. Als een cliënt probleemgedrag vertoont, dan stelt hij daarmee impliciet een vraag aan zijn verplegers en verzorgers. Het verminderen van het probleemgedrag ligt besloten in de wijze waarop de mensen rond de cliënt reageren op zijn vraagstelling. Inderdaad een verpleegprobleem!
De professionals in de organisatie zullen zichzelf de vraag moeten stellen wat de cliënt aan hen vraagt met zijn gedrag. Als de zorgverleners veranderen, verandert de cliënt mee!