Honderd procent veilig bestaat niet
Datum: 27-02-2012
Honderd procent veilig bestaat niet
Vanmorgen stond er een bijzonder artikel over het Verenigd Koninkrijk in de Volkskrant. De kop luidt: ‘Britse obsessie om burgers te beschermen loopt de spuigaten uit’. Het artikel gaat over alle protocollen en regels om alles 100% veilig te maken. Voor het ophangen van slingers in een Halstead moesten de burgers eerst een uitgebreide risico-analyse maken. Brandweerlieden mogen geen 90 cm diepe vijver in lopen om iemand te redden. Daar moet een duikploeg voor komen. De foto bij het artikel is prachtig. Op Paddington Station ligt een klein plasje water. Erbij staat zo’n paaltje ‘wet floor’, die je steeds meer ziet als de vloer in een openbaar gebouw is gedweild. Omdat het paaltje werd omgelopen, is er ook nog een afscheiding met geel lint omheen gemaakt (copyright De Volkskrant).
Het verhaal is onverkort op de Nederlandse gezondheidszorg van toepassing. Kwaliteit en veiligheid staan terecht centraal, maar soms schiet het door. In onze workshops Toezicht op Kwaliteit en Veiligheid komt regelmatig het voorbeeld aan de orde van een dame van 91, die nog wil tafeltennissen, terwijl ze haar heup al een keer gebroken heeft. Volgens de protocollen kan dat niet, want haar veiligheid is niet gewaarborgd. Maar vanuit haar eigen kwaliteit van leven zou niemand het haar mogen verbieden. Gebeurt er echter iets, dan is de familie woedend en wordt de organisatie aansprakelijk gesteld. Ook verschijnen er waarschijnlijk krantenkoppen over onverantwoorde zorg, gaat de IGZ onderzoek doen en de Kamer vragen stellen.
Het voorbeeld komt dan ook niet uit Nederland, maar uit een zeer vooruitstrevende organisatie in Zwitserland. Die durft dat risico te lopen. De meeste deelnemers van de workshops zijn ervan overtuigd dat zoiets in Nederland niet zou kunnen, maar wel zou moeten.
Zorgaanbieders kunnen zich niet meer veroorloven om risico in de zorg te lopen, ook als de cliënt dat wel zou willen. Tegelijkertijd willen we dat in de langdurige zorg de cliënt zich ook in een intramurale woonvorm zo veel mogelijk thuis voelt. Dat wringt met elkaar.
In de curatieve zorg wringt iets anders. Daar leeft de burger te veel met het gevoel dat alles te herstellen is. Dat moet snel en goed gebeuren en geheel naar de wens van de cliënt. Dat wringt soms met de professionele verantwoordelijkheid. Maar nog meer wringt het dat we burgers (en onszelf) wijsmaken dat alles 100% goed kan gaan. Dat is niet zo. Mensen maken fouten, apparatuur hapert, het menselijk lichaam reageert anders dan de dokter verwacht. Dat kun je voor een deel oplossen met regels en protocollen, maar nooit helemaal. En gaandeweg overheersen de protocollen de behandeling met het risico van verstarring, zoals in het VK en het risico dat de professional zijn gezonde verstand niet meer gebruikt en dus voor de hand liggende dingen niet ziet.
Het artikel uit de Volkskrant biedt een mooie reflectie op het doorschieten van risicobeheersing en veiligheidsbeloften.