In het land der blinden!

Datum: 30-01-2009

In het land der blinden!

Ik zat wat te mijmeren over marktwerking. De een zegt dat het grote gevolgen heeft, de ander doet er wat sceptisch over.

Bij het woord marktwerking heb je associaties. Het heeft iets van: De markt doet zijn werk, concurrentie, prijzen, waar voor je geld, klanten en klantgerichtheid enzovoort.
De overheid probeert prikkels in het stelsel te bouwen waardoor het niet vanzelfsprekend is dat instellingen de hoeveelheid diensten kunnen leveren die ze gewend zijn.
Ook is de prijs niet meer altijd vanzelfsprekend. Voldoe je niet aan parameters voor kwaliteit, dan kopen de zorgverzekeraars minder gemakkelijk in.
Het moet dus allemaal beter en tegen een goede prijs. Dan worden wij er als burgers beter van en daar kan je nauwelijks tegen zijn.

Er zijn wel een paar assumpties die aan marktwerking ten grondslag liggen.
Een markt werkt met schaarste. Iets waarvan veel is betekent vaak een lage prijs.
Schaarste krijgt betekenis als de behoefte stijgt. De prijs stijgt dan meestal ook.
De prijs is dus afhankelijk van marktmechanismen. Dat brengt me op de vraag: wat is nu interessant voor de ondernemer?
Dat is de situatie waarin zoveel mogelijk nut gehaald kan worden, lees geld, tegen een zo laag mogelijke inzet van middelen. Je kan ook spreken van zo veel mogelijk toegevoegde waarde tegen lage kosten. Een slimme ondernemer gaat dus kijken waar geld op te verdienen valt en zoekt naar de niches in de markt. De diensten met het hoogste rendement worden als eerste gemeengoed van slimme zorgondernemers die er een mooie boterham mee verdienen. Het is heel goed mogelijk dat die zorg beter is geworden tegen een goede prijs.
Laten we aannemen dat dit proces zich langzamerhand doorzet.

Wat gebeurt er met de meer complexe zorg?
De aanbieders die al expertise hebben voor deze zorg verliezen het goedkopere en minder complexe segment aan ondernemers. Dat zou als reactie verdere specialisatie van de complexe zorg betekenen. Als je iets levert wat moeilijker na te maken is en er is veel behoefte dan ontstaat er schaarste en gaat de prijs omhoog. Dat is tenminste wat je zou mogen verwachten want ik weet niet zeker of dat wel zo is.
Wie bepaalt de prijs, wie bepaalt de behoefte en op basis waarvan gebeurt dat? In een marktsituatie bepaalt de markt dat. Als er niet gekocht wordt, dan zakt de prijs of het bedrijf verdwijnt. Als er veel gekocht wordt dan stijgt de prijs, andere producten verdwijnen ten gunste van het product waar veel behoefte aan is.
Dat is niet de situatie in de zorg. Een paar condities ontbreken zoals.
De prijs is nog niet vrij.
Het is niet precies duidelijk waar behoefte aan is. Organisaties weten dat niet precies en verzekeraars ook niet. Organisatie blijken moeilijk snel te kunnen switchen in de aantallen van de diensten die zij leveren. Het kan dus gebeuren dat er ergens teveel van is en van andere dingen te weinig. De inkopers hebben nauwelijks een echt beeld van de diensten die zij inkopen. Ze kunnen wel de procedure kwaliteit beoordelen, maar meestal niet de productkwaliteit. Er zijn weinig goed gestructureerde klanten feedback gegevens.
Ik denk dat ook voor de inkoper geldt: “In het land der blinden”!