Inzichten over verandermanagement in stabiel vaarwater
Datum: 25-06-2009
Inzichten over verandermanagement in stabiel vaarwater
In mijn vorige weblog gaf ik een aantal impressies over de conferentie van de Management Consulting divisie van de Academy of Management. Tijdens zo’n conferentie komen allerlei thema’s aan bod die aan ons vak gerelateerd zijn. Altijd is er wel een aantal bijdragen over hoe je het beste kunt veranderen. Wat is de state of the art?
Het is leuk te bemerken dat het kleuren denken internationaal is opgepakt en in opmars is. In diverse landen wordt de engelse versie van Leren Veranderen door Léon de Caluwé en Hans Vermaak op business schools als verplichte kost beschouwd. Dat vergemakkelijkt de internationale uitwisseling, want er is een eenduidig begrippenkader. Uitspraken als ‘dat is erg geel’; ‘de context is blauw’ of ‘we hebben een groene aanpak gebruikt’, behoeven minder uitleg. Daarnaast vind ik het een groot compliment aan Léon en Hans dat hun gedachtegoed zo’n groot bereik heeft gekregen en, met name bij ‘practitioners’, zo aanspreekt.
Tijdens de conferentie gaf Tony Buono van de Bentley Universiteit uit Massachusetts een mooie presentatie over verandercapaciteit. Maar in essentie was het niet nieuw. Buono vraagt zich af, hoe je in deze turbulente tijd kunt bevorderen dat management veranderen als tweede natuur ervaart. Buono meent dat management zich van verschillende aanpakken bewust moet zijn.
Buono onderscheidt in verandertrajecten een directieve aanpak, een geplande aanpak en een zich ontwikkelende aanpak. Dat laatste noemt hij guided change; door andere auteurs ook wel emergent change genoemd.
Op een directieve manier veranderen is een top down ingezet traject. En is mogelijk als het beoogde resultaat helder is en er geen politieke spelletjes worden gespeeld. De geplande aanpak is ‘van A naar B’: soms is de omgeving complex, bijvoorbeeld bij veel verschillende typen participanten maar er is een duidelijk beoogd resultaat dat goed in stappen tot deelresultaten is uit te lijnen.
De ‘guided change’ is voor professionals met een veranderkundige opdracht naar mijn idee het interessantste: de omgeving waarin veranderd wordt is complex èn het is nog niet helemaal duidelijk wat de verandering of oplossing precies moet inhouden. Er is een hoge mate van onvoorspelbaarheid. In een zich ontwikkelende veranderaanpak is er veel improvisatie en zijn er iteratieslagen.
Het is volgens Buono een kwestie van ritme welke aanpak je in welke fase van het proces hanteert. En dat kan ik uit eigen onderzoek over veranderaanpakken en natuurlijk uit de dagelijkse praktijk beamen.
Het nadenken over veranderaanpakken ligt voornamelijk bij de mensen die verantwoordelijk zijn voor de sturing van veranderprocessen. In de meeste gevallen zijn dat mensen met een bestuurlijke of management verantwoordelijkheid en hun staf. Je kunt een verandering in een complexe situatie niet naïef inzetten en het proces zijn gang laten gaan. Althans: het kan wel maar wees dan niet verbaasd als er niets is gerealiseerd of als er een totaal ander resultaat is dan beoogd.
De mate van stuurbaarheid van veranderprocessen is enerzijds te relativeren. De maakbaarheid van organisaties is slechts zeer beperkt en wellicht is dat maar goed ook. Anderzijds is er op bepaalde momenten energie om bergen te verzetten en ontstaan de mooiste dingen. Uiteindelijk is het is een kwestie van ritme (timing) en energie of veranderprocessen stagneren of floreren.