Ongeoorloofde staatssteun in de zorg

Datum:28-03-2009

Ongeoorloofde staatssteun in de zorg

De raad van bestuur van het Flevoziekenhuis heeft laten uitzoeken hoe het zit met de steun van VWS en NZa aan de IJsselmeerziekenhuizen. Volgens Jeltje Schaverus is er sprake van ongeoorloofde staatsteun, die gemeld zou moeten worden bij de Europese commissie. De raad van bestuur van het St Jansdal komt tot vergelijkbare conclusies. Beide conclusies staan in het FD van 21 maart 2009. Van het Anthonius ziekenhuis in Sneek is niets vernomen.  Dit zijn de drie ziekenhuizen die in hun benadering van de markt sterk belemmerd worden doordat de overheid met 40 miljoen de toetreding van een nieuwe commerciële partij in de markt van ziekenhuiszorg in de polder steunt.
Ik hoop dat de drie ziekenhuizen direct gezamenlijk een klacht indienen bij mevrouw Kroes, eurocommissaris voor de mededinging. Dan wordt duidelijk of de steun van Klink geoorloofd was. Ik verwacht daarover een negatief oordeel van de Europese Commissie.

Een paar dagen later dient zich de volgende ongeoorloofde staatssteun aan. De medewerkers en de contracten van Meavita zijn overgenomen door twee –door de overheid opgerichte- nieuwe stichtingen. Een gemachtigde van het College Sanering Zorg, de heer Van Otterloo is benoemd (door wie?) als bestuurder. Nergens blijkt wat die nieuwe stichtingen aan Meavita betaald hebben voor de WMO en AWBZ contracten voor thuiszorg. Die moeten toch geld waard zijn. Nergens blijkt dat andere zorgaanbieders door de curator van Meavita in staat zijn gesteld een bod uit te brengen op de gezonde onderdelen van Meavita. Net zoals in de polders worden concurrerende zorgpartijen niet in staat gesteld delen uit de failliete boedel over te nemen, maar richt de overheid zich op een door haar gekozen (MC groep voor de IJsselmeerziekenhuizen) of door haarzelf nieuw opgerichte partij (de stichtingen van Van Otterloo) en steunt die partij. In het geval van Meavita is de staatssecretaris heel blij dat zij de zorg heeft ‘gered’. Maar is dat wel haar taak? Volgens mij niet of pas als blijkt dat er geen andere mogelijkheden zijn. Het lijkt erop dat die mogelijkheden niet systematisch onderzocht zijn. Ik ben ervan overtuigd dat andere thuiszorgorganisaties de gezonde delen van de operatie van Meavita met contracten en personeel best over hadden willen nemen.

Het wordt nog gekker als de bestuurder van die nieuwe stichtingen zegt dat hij staatssteun gaat aanragen bij de NZa om ‘de saneringsoperatie te bekostigen’. Dan wordt het dus dubbele staatssteun. Het faillissement van Meavita oud zal ongetwijfeld bij het College Sanering gemeld worden en geld kosten. En dan wordt bij de NZa steun gevraagd om de nieuwe stichtingen te saneren. Waarom? Als je met nieuwe stichtingen opnieuw begint, dan neem je toch geen lijken uit de kast over. En dan kan het toch niet zo zijn dat je opnieuw staatssteun nodig hebt.

In beide gevallen doen Klink en Bussemaker een aantal dingen die onnodig de markt verstoren:
De overheid kiest de private partij die met publiek geld de markt mag betreden.
De overheid geeft die partij een preferente positie ten nadele van andere marktpartijen
De overheid geeft die partij forse staatssteun (MC groep) of overweegt dat (Meavita nieuw).
Reden genoeg om de Europese Commissie in te schakelen. Als Merkel hetzelfde doet met de Deutsche Bundespost is de Nederlandse regering hoogst verontwaardigd (en neemt tegelijkertijd de laatste bescherming –monopolie op post onder de 20 gram- weg voor het voormalige staatsbedrijf TNT Post).

Tegelijkertijd laat minister Klink als onderdeel van het  aanvullende regeerakkoord weten dat de marktwerking in de zorg versneld zal worden doorgevoerd. Dan moet je vooral niet de hiervoor genoemde maatregelen nemen. Daarmee wordt telkens de markt verstoord. Door de overheid, die moet toezien op een level playing field in iedere markt. Geen wonder dat de Kamer iedere keer roept dat de markt in de zorg niet werkt.
Als Klink wil dat de marktwerking in de zorg doorgezet wordt, dan moet hij samen met zijn staatsecretaris staatssteun aan Meavita tegenhouden en de staatssteun aan de MC groep alsnog terugdraaien.