Ware aard bestuurder testen op de golfbaan?
Datum: 28-01-2013
Ware aard bestuurder testen op de golfbaan?
De laatste tijd staan de kranten vol over de problemen van SNS Reaal. Dat was een brave spaarbank en verzekeraar tot Sjoerd van Keulen in 2002 aantrad als ceo. Volgens de berichten is SNS Reaal toen een andere koers gaan volgen omdat Van Keulen zich wilde richten op ondernemen en expansie. Een van die expansies was de aanschaf van een deel van het voormalige Bouwfonds Nederlandse Gemeenten, dat door Jan van Vlijmen van een braaf fonds was opgestuwd in de vaart der volken en heel ondernemend en frauduleus was geworden.
Wat is het toch een raar fenomeen dat een degelijke organisatie onder invloed van een (te) dynamische persoonlijkheid, die zich ondernemer waant, kan afglijden tot een probleemkind. Eerder zagen we dat al bij Hans van der Wielen, die Nutricia wilde omvormen van een fabrikant van babyvoeding en Chocomel naar een pillenfabriek, bij Cees van der Hoeven die Ahold opzadelde met branchevreemde activiteiten, bij Rijkman Groenink, die van ABNAMRO een wereldbank wilde maken, Erik Staal bij Vestia, etc., etc..
Waarom komen toch iedere keer dit soort mannen (zelden vrouwen) naar boven en krijgen ze de ruimte om een bedrijf in de vernieling te helpen? Dan is er toch iets mis met de selectie door de raad van commissarissen. Kan dat anders?
Volgens mij helpt het enorm als er ruim voor de benoeming een rondje golf wordt gespeeld en goed wordt gekeken hoe de beoogde CEO speelt. Ik denk dat geen van deze mannen dan door de selectie was gekomen.
Golf is eigenlijk niet één spel, maar drie verschillende spelen. Je begint met een afslag van de tee. Daar is het doel om zover mogelijk en zo recht mogelijk te slaan. Hier begint de ‘test’ van de toekomstige ceo, zeker op een moeilijke hole met een bocht of met een waterhindernis. Haalt de kandidaat direct een enorme driver (de grootste stok) uit de tas om eens flink te meppen zonder naar accuratesse te kijken? Dan is hij al niet geschikt als ceo, want het grote gebaar en de stoerheid prevaleren boven doelgerichtheid. Keihard en ver slaan, waarna de bal niet meer in de bosjes is terug te vinden, is het gedrag van mensen die zich willen manifesteren en grote risico’s nemen. Die moet je volgens mij niet hebben als de baas van een bedrijf.
Het tweede deel van het spel is de approach. Je bal ligt ergens onderweg op de fairway (of daarbuiten) en je moet proberen zo dicht mogelijk bij de hole te komen. Dan komt het aan op tactisch en ruimtelijk inzicht, het inschatten van de situatie en het gebruik van de juiste instrumenten (de stok). De waaghals bij de afslag op de tee raakt hier al gefrustreerd en verliest zijn energie. Vloekend loopt hij in de bosjes zijn bal te zoeken, daarbij alle schijnbare winst verspelend, die hij dacht op de tee te halen. Vals spelen ligt hier voor de hand, als het resultaat van je eerste slag niet bevalt, zoals de bal verleggen of een nieuwe bal in het spel brengen. Tijdens de approach kan dus vooral de integriteit van de beoogde ceo getest worden. Geeft hij zijn fouten toe en accepteert hij de gevolgen, die hij zelf moet corrigeren (slag uit de rough)? Of verdoezelt hij zijn fout door de werkelijkheid rooskleurig voor te stellen? Veel ceo’s, die uiteindelijk verantwoordelijk zijn voor een debacle, zijn blijven volhouden dat hun eerste beslissing de goede was en bezig gebleven met vervolgacties om de fout te verdoezelen of te herstellen. In plaats van terug te gaan naar de tee en een nieuwe bal te slaan en de straf die daarop staat (extra slagen) te accepteren.
Het derde deel van het golfspel is het spel rond de green. Na een forse afstand afgelegd te hebben moet je de bal met precisie in een klein gaatje (de hole) proberen te krijgen door te chippen of te putten. Dat vraagt enorm veel oog voor details en het goed beoordelen van de omstandigheden (de glooiing van de green, de wind, de snelheid van het gras). De waarnemer, die met de beoogde ceo meeloopt, kan hier zien of hij in staat is zich in details te verdiepen als dat nodig is en zich daarop voldoende kan concentreren. De waarnemer kan ook zien of de toekomstige ceo in staat is te beslissen. Blijft hij kijken en rond de green lopen zonder te putten, dan is hij om heel anderen redenen niet geschikt, dan de macho die de bal op de tee een enorme klap gaf. Deze toekomstige ceo blijft hangen in de details en durft niet te beslissen.
Een rondje golf is volgens mij voldoende om het kaf van het koren te scheiden en de benoeming van risicovolle bestuurders te voorkomen.