Weerstand tegen veranderen

Datum: 05-02-2009

Weerstand tegen veranderen

De directeur ziet er aangeslagen uit. Hij heeft een rot-gesprek achter de rug, zegt hij. Hij is geduldig en correct gebleven, dat wel. Hij heeft drie tot vier keer geprobeerd uit te leggen waarom het anders gaat en hoe. Maar van binnen voelde hij zijn verbazing stijgen. En daarna kwamen de gevoelens van wreveligheid. Waarom altijd de kont tegen de krib? Waarom altijd die dokters met hun Pavlov-reactie ‘wij zijn er niet in gekend, dus het gaat niet door’.

In deze organisatie werken zo’n vijftig dokters. Lang niet iedere dokter is bij de voorbereiding van de veranderingen in het primaire proces betrokken. Dat breekt op, als het primaire proces net even anders gaat verlopen. In deze organisatie zijn dokters gewend (en zij niet als enige!), dat alleen beslissingen in het eigen organisatieonderdeel tellen. En de organisatie was in vier onderdelen opgeknipt. Dus vier autonome besluitvormingstrajecten.

En dan komen de veranderingen. Een andere ordening van de organisatie. Een andere besluitvormingswijze. Er wordt meer vanuit het collectief geredeneerd en minder vanuit autonome eenheden. Dan gaat het fout. Alhoewel: wat is fout? Misschien heeft dat tegenspel iets functioneels? Of laat het uitvergroot zien wat de stand van zaken in de ontwikkeling van deze organisatie is?
Meestal noemen we dit soort gebeurtenissen ‘weerstand tegen veranderen’. Iedere leidinggevende, projectleider of professional met een ‘goed idee’ komt weerstand tegen. Zeker bij de realisatie.

Weerstand is een reactie op een emotioneel proces dat zich binnen mensen afspeelt. We zien dat interne proces eigenlijk nauwelijks. We zien alleen de uitingen: boosheid, agressiviteit, ontkenning, verwarring, gereserveerdheid. Nu zijn emoties bij veranderingen niet altijd ‘negatief geladen’. Veranderingen worden ook ontvangen met opluchting (eindelijk….), vreugde of opwinding.

Weerstand bij veranderen is voorspelbaar en noodzakelijk. Waarom? Waardoor? Waartoe? Daar gaan de volgende vijf weblogjes over. Een vijfluik weerstand tegen veranderen:
1. Weerstand als gevecht voor de goede zaak.
2. Weerstand door slechte ervaringen in het verleden.
3. Weerstand door belangen en posities.
4. Weerstand door een verschil in overtuiging.
5. Weerstand door verschil in tempo en beleving.