Wij feliciteren Ulrich Oron

Wij feliciteren Ulrich Oron

Wij feliciteren onze collega, de heer U.H. (Ulrich) Oron, apotheker, MBA, LLB, met het positief afronden van zijn Bachelor Rechten.

Ulrich wilde met deze opleiding graag zijn kennis verbreden tot een combinatie van klinische, financiële, organisatorische en juridische inzichten en die kunnen betrekken op de zorg.

In zijn eindscriptie onderzocht hij de effectiviteit van de Zorgverzekeringswet en de Wet Marktordening Gezondheidszorg; in hoeverre ondersteunen deze wetten de politieke, financiële en juridische doelstellingen die ze moeten hebben in de zorg? In zijn eindscriptie ontwikkelde hij een eigen methodologie om de doelstellingen van wetgeving te kunnen koppelen aan de werking die in de praktijk wordt gezien.

(Verkorte) Samenvatting eindscriptie “Wetgeving in de zorg: Effectiviteit en juridische functionaliteit Zvw en WMG (cure sector)”

Voor vrijwel de hele zorg geldt al geruime tijd dat er privaatrechtelijke rechtspersonen opereren in een grotendeels publiekrechtelijk zorgstelsel. Een streven van de overheid is marktwerking in de zorg; via concurrentie moet dit leiden tot lagere kosten.

De belangrijkste autoriteiten binnen de gezondheidszorg hebben juridische kaders voor de uitvoering, en wetgeving waarvan zij uitvoerder zijn. Het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS), de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) en het Zorginstituut Nederland (ZIN) hebben hun eigen taken en verantwoordelijkheden in de zorg. De primaire doelstelling van deze eindscriptie was het onderzoeken van de effectiviteit en juridische functionaliteit van twee belangrijke - wellicht de twee belangrijkste - wetten in de Nederlandse zorg: de Zorgverzekeringswet (Zvw) en de Wet Marktordening Gezondheidszorg (WMG). In hoeverre ondersteunen deze wetten de politieke, financiële en juridische doelstellingen die ze moeten hebben in de zorg?

De onduidelijkheid over hoe zorgwetgeving nu moet worden gehanteerd leidt echter tot veel praktische problemen. Als men zou aannemen dat de omvang van de jurisprudentie een surrogaat parameter is voor onduidelijkheid in wetgeving, is in de periode na 2006 een stijging te zien in de jurisprudentie. Zaken die betrekking hebben op de Zvw en de Wmg zijn overwegend bestuursrechtelijk van aard. Voor de Zvw ontstaat het beeld bij nadere beschouwing dat het vaak gaat om de definitie van aanspraken onder de Zwv en de duiding daarvan.

Om met de verkregen veelheid aan gegevens uit het literatuuronderzoek tot een conclusie te komen, werd uiteindelijk een ordening gemaakt van de geconstateerde tekortkomingen, alsook de aspecten die goed functioneren: afzonderlijk benoemde effectiviteitsparameters werden gekoppeld aan corresponderende doelstellingen van de Zvw en WMG. Daarmee ontstond een goed beeld (en een visuele weergave) van de sterktes en zwaktes per doelstelling:

De werking van de Zvw verbetert met de tijd maar is nog niet optimaal te noemen. Uit het onderzoek blijkt dat voor de Zvw er een relatieve onderprestatie bestaat op de deelgebieden:

• Gereguleerde marktwerking
• Borging solidariteit

Voor de Wmg geldt dat met name voor de curatieve zorg de tarief- en prestatieregulering slechts in beperkte mate bijdraagt aan het functioneren van het zorgstelsel. Voor de Wmg is een sterke onderprestatie te zien op de deelgebieden:

• Meer handelingsvrijheid
• Regels marktordening en toezicht
• Regels doelmatigheid en kostenbeheersing
• Bevordering regulering tarieven en prestaties
• Samenhang in regulering en toezicht

De Wmg presteert wat beter op de deelgebieden:

• Ruimte voor initiatief & verantwoordelijkheid
• Bevordering marktwerking
• Bevordering informatie tbv keuzes

Met de analyse van de primaire zwakheden in de uitvoering en werking van de Zvw en Wmg zijn in de eindscriptie gerichte aanbevelingen worden gedaan per deelgebied. Die aanbevelingen beperken zich tot praktische aanbevelingen die door de NZa en het Zorginstituut op korte termijn kunnen worden ingezet.

Verbetering werking (gereguleerde) marktwerking:

• De NZa moet zorgverzekeraars verplichten om de transparantie te versterken, bijvoorbeeld door ZN verantwoordelijk te maken voor het publiceren van een eenduidige vergelijking van polissen in het premieseizoen.
• De NZa moet de beleidscyclus vervroegen t.b.v. de zorginkoop en contractering.
• De NZa moet meerjarencontracten tussen zorgverzekeraars en zorgaanbieders stimuleren. Door meer stabiliteit draagt dit bij aan de zorginkoop en kwaliteit van zorg.
• Het ZIN moet middels het Kwaliteitsinstituut de transparantie van kwaliteit van zorg verbeteren; bijvoorbeeld door uitkomstindicatoren versneld en verplicht transparant te maken op grond van artikel 38 Wmg.
• Zorgverzekeraars en zorgaanbieders moeten zich richten op uitkomstbekostiging.

Borging solidariteit:

• Het ZIN dient het ex ante risicovereveningsmodel verder te optimaliseren om indirecte groepselectie te verminderen.
• Het ZIN dient de komende jaren te monitoren hoe zorgverzekeraars de opgebouwde reserves benutten, en of deze terugvloeien naar verzekerden.

Meer handelingsvrijheid:

• De NZa moet zorgverzekeraars en zorgaanbieders meer gelegenheid geven om zelf zorgprestaties overeen te komen, waarbij de NZa toeziet op transparantie en vergelijkbaarheid van deze vrije zorgprestaties. De verbodsbepaling uit artikel 35 Wmg dient daartoe te worden losgelaten.
• Zorgverzekeraars moeten meer integrale zorg inkopen (segment 3 huisartsenzorg).

Bevordering regulering tarieven en prestaties & Regels doelmatigheid en kostenbeheersing:

• Het Ministerie van VWS moet het MBI afbouwen, of een reële groeiruimte voor de zorg hanteren die in lijn is met de totale zorgvraag.
• Zorgverzekeraars moeten versneld en verplicht van uitkomstindicatoren hanteren en zo op kwaliteit inkopen, en de strikte sturing op prijs en volume loslaten.

Regels marktordening en toezicht & samenhang in regulering en toezicht:

• De NZa moet haar markttoezicht meer richten op inkoopmacht van zorgverzekeraars.
• De NZa moet haar markttoezicht eveneens meer richten op kwaliteitstransparantie onder zorgaanbieders.
• De NZa moet haar uitvoeringtoezicht weer verbreden naar de hele zorgmarkt, in plaats van het fraudebestrijdende karakter van nu.
• Overall: het opstellen van een duidelijke toezichts-agenda zou leiden tot meer samenhang in het markt- en uitvoeringstoezicht. Hiermee wordt ook toetsbaar op het toezicht zich in brede zin op de zorgmarkt richt.