Meeting of Minds 23 maart 2017

Meeting of Minds 23 maart 2017

Zicht op ontwikkelingen

De vraag of bestuurders de Moed hebben om te veranderen of dat als een verplichting zien (Moet) houdt ons van C3 al een tijdje bezig. Om te kunnen veranderen moet je zicht hebben op de ontwikkelingen in de buitenwereld. Technologische ontwikkelingen en de veranderde positie van de patiënt/cliënt zijn in ieder geval twee bewegingen die we proberen te begrijpen en te verdiepen.

Op 23 maart jl. spraken we daarover met onze opdrachtgevers en andere relaties in onze jaarlijkse ‘Meeting of Minds’. De gedachtenrijkdom (the Minds) van zo’n 25 mensen werd bij elkaar gebracht (meeting) om tot verdere verdieping op beide thema’s te komen.

Veranderde positie van cliënt
We begonnen met de positie van de cliënt/patiënt aan de hand van twee gesproken boodschappen. De eerste casus liet zien dat de zorgorganisatie en de familie van de cliënt elkaar soms kwijtraken. Zeker als het abstracte beleid van de instelling ineens leidt tot onbegrip en confrontatie tussen familie en zorgverleners op de werkvloer. Zo bleek de familie in het kader van ‘participatie’ en/of bezuinigen ineens van alles zelf te moeten gaan doen, waar vroeger de instelling daarvoor zorgde. De familie moest zich daar ook maar onmiddellijk vrij voor maken.

De tweede casus ging over een chronische patiënt, die juist de goede samenwerking tussen haar en haar arts benadrukte. De behandeling ging in overleg en de patiënt kon zelf haar keuzen maken. Maar als het slecht met haar ging, dan werd de arts juist wat strenger en sturend tot genoegen van de patiënt. Deze patiënt is hoog opgeleid, assertief en goed ingevoerd in de gezondheidszorg. Of het net zo goed zou gaan met een minder ‘bekwame’ patiënt, werd door de patiënt zelf en het gezelschap op 23 maart jl. betwijfeld.

Steeds hogere opleidingseisen
In de discussie kwam onder andere aan de orde dat steeds hogere opleidingseisen aan zorgverleners worden gesteld en dat minder dan HBO eigenlijk niet meer kan, wil de zorgverlener inhoudelijk goed opgeleid zijn en goed kunnen communiceren. Dat riep wel de vraag op of ook de cliënt tenminste HBO opgeleid moet zijn om zich te kunnen ‘weren’ tegen de zorgverlener en deze te begrijpen. Dat is lastig voor de meer dan een miljoen functioneel analfabeten, die ons land telt. Hier kwam een duidelijk gevalletje van ‘Moet of Moed’ naar voren uit de discussie. Zorgaanbieders (op organisatieniveau en individueel) moeten zich ervan bewust zijn dat aan de ene kant paternalisme niet meer kan, maar dat aan de andere kant niet alle cliënten assertief zijn om te begrijpen wat de dokter bedoelt en daar het gesprek over aan te gaan. Anderzijds zullen ze de moed moeten hebben om oplossingen te vinden om cliënten van alle niveaus invloed te geven op hun zorg en behandeling.

Emancipatie en participatie moeten van twee kanten komen

In de discussie merkten we een zekere handelingsverlegenheid om hiermee om te gaan en nog meer om het maatschappelijk te benoemen. Emancipatie van de cliënt en participatie van de cliënt en zijn familie, moeten van twee kanten komen. Noch de zorgverlener noch een groot deel van de cliënten zijn daar thans op toegerust. Daar ligt een grote uitdaging voor de gezondheidszorg in de komende jaren.

Technologie
Het tweede onderwerp was de ontwikkeling van technologie in het algemeen en voor de zorg in het bijzonder. We keken in kleine groepjes naar filmpjes over verschillende technologische ontwikkelingen en probeerden de bruikbaarheid ervan voor de zorg te achterhalen. Er zijn uit dat soort voorbeelden moeilijk algemene trends te halen. Wat zijn ‘gadgets’ en wat technologische ontwikkelingen, die zeker doorzetten. Discussies over dit onderwerp zijn nooit vrij van enerzijds geloof in vooruitgang en anderzijds enig cynisme. Als je het al eens wordt dat een bepaalde technologie er zeker komt, dan blijken er grote verschillen in de perceptie van de snelheid van verandering en de impact op het bestaande.

Uit de discussie werd wel helder dat dit ‘bestaande’ ook vaak een sterke kracht is om ontwikkelingen tegen te houden. Denk alleen al aan regelgeving, die niet geschikt is voor de nieuwe situatie en deze fors belemmert.

Een onderwerp, dat wel benoemd is, maar niet uitgewerkt op 23 maart jl. is hoe de rol van de zorgprofessional door technologie verandert. Gaat bijvoorbeeld de computer Dokter Watson alle diagnostiek van medisch specialisten overnemen of blijft de ‘klinische blik’ van een mens noodzakelijk. Dat is een onderwerp dat in het vervolg van onze Moed of Moed verkenning zeker aandacht behoeft.

De ‘Meeting of Minds’ heeft op 23 maart jl. zeker plaatsgevonden, ook buiten de twee geagendeerde onderwerpen. Ieders mind is zeker aangescherpt en iedereen ging zowel geestelijk (met nieuwe ideeën) als lichamelijk gelaafd en gespijzigd naar huis. Naast de inhoud is het altijd fijn om een groep sympathieke en betrokken mensen elkaar te laten ontmoeten. Een van de deelnemers zei expliciet ‘wat zijn jullie een leuk bureau’, dat werd door anderen onderschreven. Omgekeerd durven wij vanuit C3 te zeggen ‘wat hebben we leuke opdrachtgevers en relaties’.