Odensehuis als luidspreker naar de samenleving

Datum: 05-07-2018

Odensehuis als luidspreker naar de samenleving

Het Odensehuis is een luidspreker naar de samenleving; een taboedoorbreker. Deze uitspraak komt van meneer Jan Bouma. Hij is de initiatiefnemer van het Odensehuis in de Hoeksche Waard. Een Odensehuis is een inloophuis voor mensen met geheugenproblemen en beginnende dementie. Door systematisch de (lokale) pers op te zoeken en te laten zien in beeld en tekst wie er in het Odensehuis komen, wat ze er doen en ervaren, wordt het taboe op dementie te lijf gegaan. Taboedoorbreking maar ook veel meer samenhang en regie in de zorg voor ouderen zijn hard nodig, aldus meneer Bouma.

Vorige week waren mijn collega Eef Weenink en ik bij meneer Bouma op bezoek. Hij had me gebeld, omdat ‘ik het met hem eens ben’ en hij wilde daarover wel eens doorpraten. We zijn het eens over het gebrek aan regie om de zorg voor ouderen op een eigentijdse manier vorm te geven. Het opheffen van het verzorgingshuis zonder een volwaardig en beschikbaar alternatief, is een domme zet geweest. Nu zijn er reparaties nodig getuige de stapels rapporten met plannen, handreikingen, infografics en tools die wekelijks, zo niet dagelijks, op Skipr worden gemeld of door minister Hugo de Jonge in het land worden gepresenteerd.

Maar terug naar het Odensehuis. Het Odensehuis is geen voorziening of verstrekking zoals we die in de wetten WMo, WLZ of ZVW kennen. Als je merkt dat je door geheugenproblemen de neiging hebt om je af te zonderen, je schaamt of terugtrekt, dan biedt het Odensehuis een warm welkom. De schaamte voorbij – we zitten allemaal in hetzelfde schuitje en zijn soortgenoten onder elkaar, zegt een van de bezoekers in het boek ‘Een twinkeling in de ogen’. Dit boek tekent de ervaringen op van bezoekers, hun familie en mantelzorgers, vrijwilligers en professionele hulpverleners. En meneer Bouma staat er als initiatiefnemer in en licht toe waarom het Odensehuis zo’n belangrijke plek is.

In meerdere dorpen en steden zijn Odensehuizen. Ze nemen een belangrijke positie in de zorg- en hulpverlening in. Dat blijkt uit een onderzoek van Espria. De vraagstelling is of er een verschil tussen het dagactiviteitencentrum van een verpleeghuis en een Odensehuis is. Dat verschil blijkt er te zijn.

De Odensehuizen onderscheiden zich in:

• Keuzevrijheid: men is vrij om wel of niet te komen en men is vrij om te kiezen aan welke activiteiten men deel wil nemen;
• Gelijke rechten en plichten: participanten hebben evenveel rechten en plichten als mensen zonder geheugenproblemen of beginnende dementie;
• Minder duidelijke scheiding tussen bezoekers en begeleiding;
• Geen indicatie nodig.

Het verschil tussen het dagactiviteitencentrum en het Odensehuis blijkt zo principieel te zijn, dat de onderzoekers de Odensehuizen adviseren om weg te blijven van de reguliere zorg vanwege de regelgeving. Dat vind ik jammer. Het Odensehuis Hoeksche Waard wordt nu gefinancierd vanuit het Innovatiefonds. Maar voor hoe lang nog? Het Odensehuis heeft zijn positie in een eigentijdse opzet van zorg en hulpverlening bij geheugenproblemen en beginnende dementie bewezen. Nu nog de verzilvering door een financiering zonder verstikkende wet- en regelgeving. Ook op dit punt is het Odensehuis een luidspreker en hopelijk ook een taboedoorbreker naar de samenleving