Over de storm, de brandweer en de zorg

Datum: 20-01-2007

Over de storm, de brandweer en de zorg

Gistermiddag waren klant, adviseurs van een ander bureau en ik in gesprek over een programma om het leiderschap in de klantorganisatie te versterken. Ik vertelde over mijn ervaringen van donderdagavond – tijdens de storm. De brandweer heeft een einde gemaakt aan de onveilige situatie, die was ontstaan toen een potige dennenboom vervaarlijk richting het huis van de buurman begon te hellen. Aan het eind van het verhaal verzuchtten mijn gesprekspartners: ‘kon het in de zorg ook maar zo gaan’.

Wat was het geval? Donderdag aan het einde van de middag waren collega Marjolein en ik in Apeldoorn. Marjolein vertrok vervolgens naar haar volgende afspraak in Emmen (waar zij uiteindelijk de nacht ook heeft doorgebracht……). Ik zou doorrijden naar Enkhuizen maar omdat de dijk Lelystad-Enkhuizen was gesloten, heb ik van de reis afgezien. De terugreis van Apeldoorn naar Leusden verliep voorspoedig.

Maar thuis gekomen, zag ik dat één van dennenbomen behoorlijk scheef stond. Bij elke windvlaag zag ik de boom meer naar het huis van de buurman hellen. De boom ging schever en schever hangen. Het leek wel alsof hij het opgaf. Wat doe je in zo’n geval? Ik heb dit niet eerder bij de hand gehad. Het 0900-8844 nummer bood uitkomst. Een kordate dame noteerde de gegevens. De brandweer zou hoe dan ook contact opnemen. En: als de boom echt om zou gaan, direct 112 bellen, drukte ze me op het hart.

Een half uur later: een team brandweermannen m/v stelt de diagnose. De boom moet eruit. En dan vind ik het interessant om waar te nemen hoe ‘brandweer-zaagt-boom-om’ in zijn werk gaat:
De gezagsverhouding is duidelijk. Eén man bepaalt de volgorde van activiteiten: eerst de takken wegkappen, dan halverwege een inkeping, de helft van de boom laten zakken, vervolgens flink zagen en de boel opruimen. De anderen adviseren, maken een lolletje en steken de handen uit de mouwen.

Opmerkelijk is dat de voorman de adviezen weegt maar lang niet allemaal overneemt. Hij beslist en de rest doet zonder morren het werk. En daar ligt een verschil met de zorg. In de zorg, misschien in de care nog wel meer dan in de cure, wil iedereen meepraten, meebeslissen en vooral doen wat hij/zij zelf goed vindt. ‘Allemaal voor in de bus’, zeggen klant en ik wel eens tegen elkaar. En het liefst allemaal achter het stuur.

In een tijdsgewricht waarin zorg meer vraaggericht en op elkaar afgestemd wordt ingezet. Waarin klanten zelfbewuster en kritischer reageren. En waarin organisaties ook steeds groter worden, werkt het niet om allemaal voor in de bus en achter het stuur te willen zitten. Los kunnen laten, vertrouwen hebben in een besluit van de ander en focus houden op de eigen werkzaamheden-met-zicht-op-het-grote-geheel zijn opgaven voor het management èn medewerkers. Op deze punten kan de zorg nog wat van de brandweer leren.